พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงศึกษาวิเคราะห์ดินที่มีปัญหา ในเอกสาร “SoilDev การพัฒนาดิน” เกี่ยวกับโครงการสหกรณ์สันกำแพง อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ สรุปว่า เป็นดินลูกรัง ขาดน้ำ และต้นเหตุของปัญหา : มีการทำลายป่าไม้ เมื่อเริ่มพัฒนามีการ clear (ปอกเปลือก) พื้นที่ โดยตัดไม้ถอนรากให้หมดเตียน และไม่มีการป้องกันมิให้ ดินลูกรังที่เหลืออยู่มาก ถูกชะล้างลงห้วยโดยเร็ว (water...
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงศึกษาวิเคราะห์ดินดังปรากฏในเอกสาร “Soil Dev การพัฒนาดิน” ที่พระราชทานแก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เกี่ยวกับปัญหาดินของโครงการหุบกะพง - ดอนขุนห้วย จ.เพชรบุรี สรุปว่า : ดินทราย มีแร่ธาตุน้อย ดินดาน ขาดน้ำ ต้นเหตุของปัญหามาจาก มีการทำลายป่าไม้ เมื่อเริ่มพัฒนาพื้นที่มีสภาพคล้ายศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อ.ชะอำ จ.เพชรบุรี ...
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงศึกษาวิเคราะห์ปัญหาดิน ในเอกสาร “Soil Dev การพัฒนาดิน” ที่พระราชทานแก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เกี่ยวกับโครงการหนองพลับ - กลัดหลวง ต.หนองพลับ อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ ว่า...
โครงการปากพนัง หรือโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช เป็นโครงการแก้ไขปัญหาน้ำเค็มรุกตัวเข้าไปในแม่น้ำปากพนัง ทำให้พื้นที่การเกษตรประมาณ ๕๐๐,๐๐๐ ไร่ มีปัญหาดินเค็ม เพาะปลูกไม่ได้ผล โดยเฉพาะพื้นที่ดังกล่าวเป็นที่ราบลุ่ม ...
โครงการเขาชะงุ้ม หรือ โครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม อ.โพธาราม จ.ราชบุรี มี กรมพัฒนาที่ดิน เป็นหน่วยงานประสานการดำเนินงาน ประกอบด้วยพื้นที่ ๔ ส่วน รวม ๘๖๙ ไร่ ๓ งาน ๒๒ ตารางวา คือ ...
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน จังหวัดสกลนคร มีกรมชลประทานเป็นหน่วยงานหลักในการประสานการดำเนินงานศึกษาทดลองพัฒนาพื้นที่แห้งแล้ง ดินคุณภาพต่ำและมีเกลือใต้ดินทำให้มีปัญหาดินเค็ม โดยการพัฒนาแหล่งน้ำสร้างความชุ่มชื้นฟื้นฟูป่า แก้ปัญหาดินเค็ม ส่งเสริมอาชีพเกษตรกร การเลี้ยงสัตว์ พัฒนาอาชีพอุตสาหกรรมในครัวเรือนเป็นอาชีพเสริม ตามความเหมาะสมของทรัพยากรในท้องถิ่น ...
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงศึกษาวิเคราะห์ปัญหาดินของ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาคุ้งกระเบน อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี สรุปว่า ดินเค็ม เพราะน้ำทะเลขึ้นถึง มีพระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะกรรมการ กปร. และคณะเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ เมื่อวันที่ ๒๖ สิงหาคม ๒๕๓๑ ณ ศาลาดุสิดาลัย เกี่ยวกับศูนย์ศึกษาการพัฒนาคุ้งกระเบน บางตอน ความว่า ...
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงศึกษาวิเคราะห์ปัญหาดิน ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา สรุปว่า เป็นดินทราย มีแร่ธาตุน้อย ต้นเหตุของปัญหามาจากการตัดป่า แล้วปลูกพืชไร่ เช่น ข้าวโพดและมันสำปะหลังซึ่งทำให้ดินจืดและกลายเป็นดินทราย ในฤดูแล้งจะมีการชะล้างเนื่องจากลมพัด ในฤดูฝนจะมีการชะล้างเนื่องจากน้ำกัดเซาะ ...
ประมวลพระบรมราโชวาทและข้อแนะนำทางเทคนิค (พ.ศ. 2512–2546) ด้วยความเอาพระทัยใส่และทรงติดตามพัฒนาการของโครงการพระราชดำริฝนหลวงโดยใกล้ชิดตลอดมา ได้ทรงพระราชทานพระบรมราโชวาทและข้อแนะนำทางเทคนิค รวมทั้งพระราชทานแนวทางและรูปแบบการวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีและการปฏิบัติการฝนหลวงเป็นแบบอย่างมาโดยตลอด ...
ฝนหลวง คือ โครงการที่เกิดขึ้นจากพระราชดำริส่วนพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีจุดประสงค์เพื่อสร้างฝนเทียมสำหรับบรรเทาความแห้งแล้งให้แก่เกษตรกรเมื่อคราวที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมพสกนิกร เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๘ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้ทรงรับทราบถึงความเดือดร้อน ทุกข์ยากของราษฎร และเกษตรกรที่ขาด แคลนน้ำ อุปโภค บริโภค และการเกษตร จึงได้มีพระมหากรุณาธิคุณ พระร...
ภูมิสังคม “…การพัฒนาจะต้องเป็นไปตามภูมิประเทศ ภูมิศาสตร์และภูมิประเทศทางสังคมศาสตร์ในสังคมวิทยา คือนิสัยใจคอของคนเราจะไปบังคับให้คนอื่นคิดอย่างอื่นไม่ได้ เราต้องแนะนำ เราเข้าไป ไปช่วยโดยที่จะคิดให้เขาเข้ากับเราไม่ได้ แต่ถ้าเราเข้าไปแล้ว เราเข้าไปดูว่าเขาต้องการอะไรจริง ๆ แล้วก็อธิบายให้เขาเข้าใจหลักการของการพัฒนานี้ก็จะเกิดประโยชน์อย่างยิ่ง…” ...
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่ทรงใช้หลักการของการพัฒนาที่ต้องเป็นไปตามขั้นตอน คำนึงถึงสภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์และสังคมวิทยาของแต่ละท้องถิ่นทีมีความแตกต่างกันด้วยเสมอ ดังพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ความตอนหนึ่งว่า “...การพัฒนาจะต้องเป็นไปตามภูมิประเทศทางภูมิศาสตร์ และภูมิประเทศทางสังคมศาสตร์ในสังคมวิทยา ภูมิประเทศตามสังคมวิทยา คือนิสัยใ...
การกำจัดขยะและน้ำเสียตามแนวพระราชดำริ ในโครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยใช้หลัก“กลไกธรรมชาติ ช่วยธรรมชาติ ใช้เทคโนโลยีที่สร้างได้ง่าย และประหยัด” ดังพระราชดำรัสว่า “...ปัญหาสำคัญ คือ เรื่องสิ่งแวดล้อม เรื่องน้ำเสียและขยะ ได้ศึกษามาแล้วเหมือนกัน ทำไม่ยากนัก ในทางเทคโนโลยีทำได้ แล้วในเมืองไทยเองก็ทำได้...” ...
โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นโครงการที่จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2536 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจ และทำให้ตระหนักถึงความสำคัญของพันธุกรรมพืชต่างๆ ที่มีอยู่ในประเทศไทย ก่อให้เกิดกิจกรรมเพื่อให้มีการร่วมคิด ร่วมปฏิบัติที่นำผลประโยชน์มาถึงประชาชนชาวไทย ตลอดจนให้มีการจัดทำระบบข้อมูลพันธุกรรมพืช ให้แพร่หลายสามารถสื่อถึงกันได้ท...
เป็นโครงการแรกที่เริ่มดำเนินการในปี พ.ศ. ๒๕๒๓ โดยมุ่งเน้นให้นักเรียน ครู และผู้ปกครองร่วมกันทำการเกษตรในโรงเรียน แล้วนำผลผลิตที่ได้ มาประกอบเป็นอาหารกลางวัน โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเงิน สิ่งของ พันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ วัสดุอุปกรณ์การเกษตร และอุปกรณ์การประกอบอาหารให้แก่โรงเรียนในโครงการ การดำเนินงานของโครงการนี้นอกจากจะช่วยแก้ปัญหาการขาดแคลนอาหารกลางวันแล้ว ยังทำให้เด็ก...
แนวพระราชดำริของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เรื่องคนอยู่คู่กับป่า โดยดำเนินการสร้างธนาคารอาหารจากป่า เพื่อพัฒนาพื้นที่ป่าไม้ให้เกิดความอุดมสมบูรณ์และเอื้อประโยชน์แก่ชุมชนที่เกี่ยวข้องในหลักการที่ให้ คนอยู่คู่กับป่า หรือป่าพึ่งคน คน พึ่งป่าอย่างยั่งยืน เมื่อป่ามีความอุดมสมบูรณ์สามารถผลิตปัจจัยความจำเป็นพื้นฐานแก่ชุมชนและชุมชนได้รับผลประโยชน์จากพื้นที่ป่าเหล่านั้นแล้ว ชุมชนจะเห็นความส...
การกำจัดขยะและน้ำเสียตามแนวพระราชดำริ ในโครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยใช้หลัก“กลไกธรรมชาติ ช่วยธรรมชาติ ใช้เทคโนโลยีที่สร้างได้ง่าย และประหยัด” ดังพระราชดำรัสว่า “...ปัญหาสำคัญ คือ เรื่องสิ่งแวดล้อม เรื่องน้ำเสียและขยะ ได้ศึกษามาแล้วเหมือนกัน ทำไม่ยากนัก ในทางเทคโนโลยีทำได้ แล้วในเมืองไทยเองก็ทำได้...” ...
โครงการแก้มลิง เป็นแนวคิดในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อแก้ปัญหาอุทกภัย โดยพระองค์ทรงตระหนักถึงความรุนแรงของอุทกภัยที่เกิดขึ้นในกรุงเทพมหานคร เมื่อปี พ.ศ.2538 จึงมีพระราชดำริ "โครงการแก้มลิง" ขึ้น เมื่อวันที่ ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๓๘ โดยให้จัดหาสถานที่เก็บกักน้ำตามจุดต่างๆ ในกรุงเทพมหานคร เพื่อรองรับน้ำฝนไว้ชั่วคราว เมื่อถึงเวลาที่คลองพอจะระบายน้ำได้จึงค่อยระบายน้ำจากส่วนที่กักเก็บไว้...
วันที่ 24 สิงหาคม 2524 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำรัสกับ หม่อมเจ้าจักรพันธุ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์ องคมนตรี นายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการ กปร.นายชิต นิลพานิช ผู้ว่าราชการจังหวัดนราธิวาส นายเล็ก จินดาสงวน ผู้ช่วยอธิบดีกรมชลประทาน นายอำเภอท้องที่ และข้าราชการที่ เกี่ยวข้องในจังหวัดนราธิวาส สรุปความว่า “ด้วยพื้นที่จำนวนมากในจังหวัดนราธิวาส เป็นที่ลุ่มต่ำ มีน้ำขังตลอดปี ดินมีคุณภาพต่ำ ซึ่ง...
“น้ำดีไล่น้ำเสีย” ในการแก้ไขมลพิษทางน้ำนั้น ทรงแนะนำให้ใช้หลักการแก้ไขโดยใช้น้ำที่มีคุณภาพดีจากแม่น้ำเจ้าพระยา ให้ช่วยผลักดันและเจือจางน้ำเน่าเสียให้ออกจากแหล่งน้ำของชุมชนภายในเมืองตามคลองต่างๆ เช่น คลองบางเขน คลองบางซื่อ คลองแสนแสบ คลองเทเวศร์ และคลองบางลำพู เป็นต้น วิธีนี้จะกระทำได้ด้วยการเปิด-ปิดประตูอาคารควบคุมน้ำ รับน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาในช่วงจังหวะน้ำขึ้นและระบายน้ำสู่แม่น้ำเจ้าพระยาในระยะน้...
