โครงการพัฒนาพื้นที่ตำบลเหล่ากอหกอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

(แผนงานโครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าไม้)

ตำบลเหล่ากอหก อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย

เรื่องเดิม

เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2556 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระราชดำริ กับ นายสุวัฒน์ เทพอารักษ์ เลขาธิการ กปร. ให้พิจารณาช่วยเหลือราษฎรตำบลเหล่ากอหก อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย ซึ่งประสบปัญหาที่ดินทำกิน อาชีพป่าไม้ และขาดแคลนน้ำ ไม่สามารถทำการเกษตรหรือปลูกพืชผลให้ดีได้

ผลการดำเนินงาน ปี 2556

ดำเนินการสำรวจพื้นที่แบบเดินจริงในพื้นที่ร่วมกับราษฎรเพื่อกำหนดการใช้ประโยชน์พื้นที่ทำกินพื้นที่ป่าเศรษฐกิจ พื้นที่ป่าอนุรักษ์ประมาณ 73,750 ไร่ และเตรียมแผนดำเนินการเพาะชำกล้าไม้มีค่า 50,000 กล้า เพาะชำกล้าไม้กินได้และพืชอาหารชุมชนเพื่อสนับสนุนโรงเรียนและชุมชนในพื้นที่ 100,000 กล้า ขณะนี้ดำเนินการแล้วร้อยละ 70 คาดว่าจะแล้วเสร็จทั้งโครงการภายในเดือนกุมภาพันธ์ 2557

ประโยชน์ของโครงการ

ทำให้ฟื้นฟูสภาพป่าที่เสื่อมโทรมให้เป็นพื้นที่บริเวณต้นน้ำลำธาร และอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้เดิมให้คงสภาพไว้ให้ได้ และสร้างจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้กับประชาชนให้มากยิ่งขึ้น

ผลการดำเนินงานปี 2560

๑. ด้านการพัฒนาแหล่งน้ำ

                            ปีงบประมาณ ๒๕๕๗ – ๒๕๕๘ กรมชลประทานได้ดำเนินการแก้ไขปัญหาให้แก่ราษฎรบ้านเหล่ากอหก เพื่อช่วยเหลือราษฎรให้สามารถได้มีน้ำใช้สำหรับเพื่อการเกษตรและอุปโภคบริโภค ดังนี้

                            ๑.๑ ปรับปรุงอ่างเก็บน้ำห้วยน้อย บ้านเหล่ากอหก ตำบลเหล่ากอหก 

                                  ขุดลอกขนาดกว้าง ๔๐ เมตร ยาว ๗๔๐ เมตร ลึกเฉลี่ย ๒.๕๐ เมตร พร้อมระบบส่งน้ำยาว ๖๔๖ เมตร ปริมาณน้ำเพิ่มขึ้นเป็น ๒๐๒,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร  สามารถ   ส่งน้ำสนับสนุนการอุปโภคบริโภค จำนวน ๑๒๐ ครัวเรือน ๖๐๐ คน ดำเนินการแล้วเสร็จเมื่อปี 2557

                ๑.๒ ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยทับหมู บ้านเหล่ากอหก หมู่ที่ ๑ ตำบลเหล่ากอหก

                                  ก่อสร้างทำนบดินกว้าง ๖ เมตร ยาว ๑๐๒ เมตร สูง ๑๕.๕๐ เมตร    ความจุ ๙๑๒,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร  พร้อมดำเนินการก่อสร้างระบบส่งน้ำสามารถส่งน้ำสนับสนุนการอุปโภคบริโภคของราษฎรและสนับสนุนพื้นที่เกษตรกรรม เนื้อที่ ๔๐๐ ไร่ ดำเนินการแล้วเสร็จเมื่อปี 2557

                            ๑.๓ ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยสีดา บ้านนาเชื่อม หมู่ที่ ๒ ตำบลเหล่ากอหก

                                  ก่อสร้างทำนบดินกว้าง ๖ เมตร ยาว ๙๗ เมตร สูง ๒๒ เมตร ความจุ ๑๕๖,๖๓๐ ลูกบาศก์เมตร  พร้อมก่อสร้างท่อส่งน้ำยาว ๒,๐๔๘ เมตร สามารถส่งน้ำสนับสนุนพื้นที่เกษตรกรรมของราษฎร จำนวน ๔๕๐ ไร่ ดำเนินการแล้วเสร็จเมื่อปี 2558

                                  ปี 2560 กรมชลประทาน ดำเนินการก่อสร้างระบบส่งน้ำ สาย MP และติดตั้งท่อซีเมนต์ใยหิน (AC ขนาด ø 400 มิลลิเมตร) ชั้น 20 ต่อจากระบบเดิม ความยาว 428 เมตร ปัจจุบันดำเนินการแล้วเสร็จ

๒. ด้านการอนุรักษ์และพัฒนาป่าไม้

                            กรมป่าไม้ ดำเนินการเพาะชำกล้าไม้ทั่วไป เพาะชำกล้าไม้มีค่าขนาดใหญ่ และเพาะชำกล้าหวาย ก่อสร้างฝายถาวร ฝึกอบรมหลักสูตรการใช้ประโยชน์พื้นที่ป่าตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ส่งเสริมและสาธิตระบบวนเกษตร ส่งเสริมพืชเศรษฐกิจร่วมกับไม้ป่าเพื่อสร้างรายได้  ดำเนินการแล้วเสร็จเมื่อปี 2559

                             กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้ดำเนินการจัดตั้งกลุ่มเพื่อสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมและพัฒนาความเข้มแข็งของชุมชน พร้อมทั้งจัดเวทีเพื่อจัดทำโครงสร้างและขับเคลื่อนกิจกรรมของกลุ่ม สร้างเสริมองค์ความรู้ในการอนุรักษ์และพัฒนาตามแนวพระราชดำริให้กับกลุ่ม  ดำเนินการแล้วเสร็จเมื่อปี 2559    

๓. ด้านการพัฒนาทรัพยากรดิน

                            กรมพัฒนาที่ดิน ดำเนินการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำพร้อมปลูกไม้ผลครอบคลุมพื้นที่ ๒,๕๐๐ ไร่ บริเวณบ้านนาเจริญ หมู่ที่ ๕ ตำบลเหล่ากอหก โดยการขุดบ่อดักตะกอนดิน ทำคันดินขั้นบันไดปลูกไม้ผล ก่อสร้างทางลำเลียงในไร่นา ก่อสร้างท่อระบายน้ำ และปลูกแมคคาเดเมีย โดยมีราษฎรเข้าร่วมโครงการจำนวน ๓๐ คน ดำเนินการแล้วเสร็จเมื่อปี 2559

             ๔. ด้านสิ่งแวดล้อมและการส่งเสริมอาชีพ

                             ปี 2560 กรมส่งเสริมการเกษตร จัดอบรมเกษตรกรหลักสูตรการปลูกและดูแลรักษาแมคคาเดเมียให้กับเกษตรกรจำนวน 25 คน พร้อมทั้งสนับสนุนต้นพันธุ์แมคคาเดเมีย จำนวน 1,250 ต้น ต้นพันธุ์อะโวคาโด จำนวน 2,700 ต้น ปัจจุบันได้ดำเนินการไปแล้วร้อยละ 70  

ประโยชน์ที่ได้รับ

                         ๑. ทำให้ระบบนิเวศในพื้นที่โครงการฯ ประมาณ ๗๓,๗๕๐ ไร่ มีความหลากหลายทางชีวภาพมากขึ้น ฟื้นฟูสภาพป่าให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์อย่างยั่งยืน สร้างจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้กับราษฎร ๕ หมู่บ้าน ตำบลเหล่ากอหก จำนวน ๒,๓๒๘ คน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรที่ยากจน ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี มีอาชีพเพื่อจะได้มีรายได้เลี้ยงครอบครัว

                         ๒. ทำให้เกษตรกรมีความรู้ความเข้าใจในการใช้สารอินทรีย์แทนการใช้สารเคมี   ในการปลูกพืชทำให้มีสุขภาพแข็งแรง เกษตรกรปรับเปลี่ยนการปลูกไปเป็นปลูกพืชเศรษฐกิจแทนการปลูกพืชเชิงเดี่ยว ลดปัญหาการบุกรุกทำลายป่าไม้ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ฟื้นฟูสภาพป่าที่เสื่อมโทรมให้เป็นบริเวณต้นน้ำลำธาร และอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้เดิมให้คงสภาพไว้ให้ได้ และเร่งรัดการปลูกป่าไม้ยืนต้นเพิ่มขึ้น