โรงเรียนเจ้าพ่อหลวงอุปถัมภ์

ในพื้นที่ห่างไกลในชนบท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเล็งเห็นว่าประชาชนมีการดำรงชีวิตต่ำกว่าระดับมาตรฐาน ขาดโอกาสที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขาดโอกาสทางการศึกษา ทั้งสถานศึกษา บุคลากรด้านการศึกษา และทุนทรัพย์ จึงพระราชทานความช่วยเหลือและแนวทางในการพัฒนาด้านการศึกษาไปยังบุคคลด้อยโอกาสเหล่านี้ เพื่อให้การศึกษาสามารถแผ่ขยายไปยังท้องถิ่นทุรกันดารได้อย่างทั่วถึง และเป็นการช่วยเสริมงานที่ภาครัฐยังเข้าไปไม่ถึง ทรงสนับสนุนให้ตำรวจตระเวนชายแดนจัดตั้งโรงเรียนสำหรับเยาวชนในท้องถิ่นที่ห่างไกลการคมนาคม จนเกิดเป็นโรงเรียนชาวเขาเยาวชนไกลคมนาคม ขึ้นในพุทธศักราช ๒๔๙๙ มีตำรวจตระเวนชายแดนที่ได้รับการฝึกอบรมด้านการสอนจากกระทรวงศึกษาธิการเป็นผู้ถ่ายทอดวิชาความรู้ และเป็นการเปิดโอกาสให้ชาวเขาและเยาวชนในพื้นถิ่นไกลคมนาคมได้เรียนรู้หนังสือไทย สามารถอ่านออกเขียนได้ มีความรู้เกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมไทยและมีสำนึกในความเป็นคนไทย

ต่อเนื่องมาถึงช่วงต้นพุทธศักราช ๒๕๐๖ ทรงสนับสนุนให้จัดตั้งโรงเรียนในถิ่นที่ห่างไกลทั้งบริเวณเขตชายแดนและพื้นที่ที่ไม่สงบจากภัยคุกคามของลัทธิคอมมิวนิสต์ซึ่งเรียกกันว่าเป็นพื้นที่สีแดงหรือพื้นที่สีชมพูตามความรุนแรง ได้แก่ โรงเรียนเจ้าพ่อหลวงอุปถัมภ์ในการดูแลของกองบังคับการตำรวจตระเวนชายแดน โดยเริ่มที่จังหวัดเชียงใหม่เป็นแห่งแรก ในระยะต่อมาได้เพิ่มจำนวนมากขึ้นกว่า ๒๐๐ โรงเรียน เนื่องจากสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ได้พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และเงินที่มีผู้ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายโดยเสด็จพระราชกุศลร่วมสนับสนุนก่อสร้างโรงเรียนถือเป็นการแบ่งเบาพระราชภารกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอีกทางหนึ่ง