โครงการ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

สถานที่ตั้ง

ตำบล ไพรวัน อำเภอ ตากใบ จังหวัด นราธิวาส

รายละเอียดโครงการ ถอดบทเรียน

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

จังหวัดนราธิวาส

*********************

พระราชดำริ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระราชดำริให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริขึ้นเมื่อวันที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2525 เพื่อเป็นแหล่งรวบรวมวิชาการ การค้นคว้า ทดลองและสาธิตการพัฒนาด้านเกษตรกรรม ซึ่งมีรูปแบบการบริการแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว ให้บริการแก่ประชาชนและเกษตรกรที่เข้ามาศึกษาหาความรู้ได้ ณ แห่งเดียวเสมือน "พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต" มีกิจกรรมต่อเนื่องและเป็นตัวอย่างแห่งความสำเร็จในด้านการเกษตรกรรมและพัฒนาอาชีพ เพื่อเป็น "ต้นแบบ" และแนวทางให้แก่เกษตรกรและผู้สนใจในการนำไปปฏิบัติในพื้นที่ของตนเอง โดยหน่วยงานต่างๆได้ร่วมกันดำเนินการสนองพระราชดำริอย่างต่อเนื่องในด้านการศึกษา ค้นคว้า ทดลอง วิจัย สาธิต และการพัฒนา เพื่อนำผลการศึกษาค้นคว้าที่ได้ผลดีไปขยายผลในพื้นที่อื่นๆ ต่อไป

พื้นที่ดำเนินการ

พื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ 1,740 ไร่

พื้นที่ดอน เนื้อที่ 202 ไร่ เป็นที่ตั้งอาคารสำนักงาน โรงงานสกัดน้ำมันและแปรรูปน้ำมันปาล์มงาน ป่าไม้ งานปศุสัตว์ งานวิชาการเกษตร งานควบคุมโรคติดต่อ งานอุตสาหกรรมกระจูด และเส้นใยพืชอาคารฝึกอบรม และที่พัก

พื้นที่ลุ่ม เนื้อที่ 308 ไร่ เป็นพื้นที่พรุสำหรับศึกษา ทดลอง วิจัยหาแนวทางการปรับปรุงดิน อาทิ โครงการเกษตรทฤษฎีใหม่โครงการแกล้งดิน การปรับปรุงดินเพื่อปลูกข้าวการปลูกปาล์มน้ำมัน การเลี้ยงปลาในพื้นที่ดินเปรี้ยว สวน 50 ปีครองราชย์ รวบรวมพันธุ์ปาล์ม สวน 72 พรรษา รวบรวมพันธุ์ไม้หายากสวนสมุนไพรและงาน ทดลองอื่นๆ

พื้นที่อ่างเก็บน้ำใกล้บ้าน เนื้อที่ 1,030 ไร่ ตั้งอยู่ตอนใต้ของศูนย์ฯ จุน้ำได้ 2 ล้านลูกบาศก์เมตร เป็นแหล่งน้ำเพื่อการเกษตรของศูนย์ฯ และพื้นที่ของเกษตรกรใกล้เคียง

พื้นที่สวนยางเขาสำนัก เนื้อที่ 200 ไร่ เป็นที่ดอนเชิงเขาปลูกยางพารา และการผลิตยางแผ่นแบบ ครบวงจร สาธิตการปลูกพืชแซมในสวนยาง

พื้นที่หมู่บ้านรอบศูนย์ฯ 13 หมู่บ้าน ปัจจุบัน ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ดูแลรับผิดชอบพื้นที่หมู่บ้านรอบศูนย์ จำนวน 13 หมู่บ้าน พื้นที่ 28,795 ไร่ (ที่มาข้อมูล : สำนักงานผังเมืองจังหวัดนราธิวาส ปี 2545) อยู่ในเขตพื้นที่ 2 ตำบล คือ ตำบลกะลุวอ และตำบลกะลุวอเหนือ

บ้านยาบี หมู่ที่ 1 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 2,984 ไร่ มีประชากร 322 ครัวเรือน จำนวน 1,599 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพ ทำสวนยางพารา ปลูกข้าว ผักสวนครัว เลี้ยงสัตว์และรับจ้างทั่วไป ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ โดยพัฒนาและปรับปรุงพื้นที่ดินเปรี้ยว เพื่อส่งเสริมการปลูกข้าว ปาล์มน้ำมัน การปลูกพืชแบบผสมผสาน การเลี้ยงสัตว์ปีก พร้อมทั้งสาธิต การใช้หินปูนฝุ่นเพื่อปรับปรุงบำรุงดินปลูกพืชปุ๋ยสด สาธิตการทำ การใช้ ปุ๋ยหมักและปุ๋ยอินทรีย์น้ำ เพื่อปรับปรุงบำรุงดิน และปลูกหญ้าแฝกเพื่อ อนุรักษ์ดินและน้ำ จัดรับส่งน้ำและระบายน้ำ อีกทั้งเกษตรกรมีการจัดตั้ง กลุ่มอาชีพหัตถกรรมแปรรูปเส้นใบพืช (หญ้าแฝก)

บ้านบางมะนาว หมู่ที่ 1 ต.กะลุวอเหนือ เนื้อที่ 600 ไร่ มีประชากร 422 ครัวเรือน จำนวน 1,903 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพประมง ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ และรับจ้างทั่วไป ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการปลูกพืช พืชไร่ปลอดภัยจากสารพิษ สาธิตการจัดทำแปลงพืชอาหารสัตว์ เลี้ยงสัตว์ปีก สาธิตและส่งเสริมการผลิตปุ๋ยหมักและปุ๋ยอินทรีย์น้ำเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน พร้อมทั้งการไถปรับปรุงพื้นที่เพื่อการเพาะปลูก

บ้านค่าย หมู่ที่ 2 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 2,110 ไร่ มีประชากร 752 ครัวเรือน จำนวน 2,944 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพทำนา ทำสวนยางพารา เลี้ยงสัตว์ปีก แพะ และจัดทำแปลงพืชอาหารสัตว์ การเลี้ยงปลา พร้อมทั้งอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับอาชีพเกษตรและใช้วัสดุปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดและจัดระบบการเกษตรทฤษฎีใหม่

บ้านใหม่ หมู่ที่ 5 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ประมาณ 2,433 ไร่ มีประชากร 236 ครัวเรือน จำนวน 1,079 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ สวนมะพร้าว ปลูกไม้ผลผสมผสาน และรับจ้างทั่วไป ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ การปลูกพืชผัก พืชไร่ ไม้ผล เช่น ฝรั่ง มะพร้าวน้ำหอม ระกำแซมในสวนยางพารา การเลี้ยงปลานิล ปลาแรดในบ่อดิน เลี้ยงแพะ พร้อม จัดทำแปลงพืชอาหารสัตว์และ ขยายการเลี้ยงโค การทำปุ๋ยหมัก ปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน

บ้านพิกุลทอง หมู่ที่ 6 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 3,195 ไร่ มีประชากร 303 ครัวเรือน จำนวน 1,042 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพปลูกผัก และทำสวนมะพร้าว ทำนา จัดตั้งกลุ่มทอผ้า และ รับจ้างทั่วไป ศูนยศ์ ึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ดำเนินการจัดระบบพัฒนาที่ดินเพื่อทำ การเกษตร ปลูกพืชผักปลอดภัยจากสารพิษ ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ ทำนา ผักบุ้ง ปลูกไม้ผล เลี้ยงสัตว์ปีกและโค จัดทำแปลงพืชอาหารสัตว์ ส่งเสริมการ ทำเกษตรทฤษฎีใหม่และส่งเสริมการทำปุ๋ยหมัก ปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อปรับปรุง บำรุงดิ

บ้านโคกสยา หมู่ที่ 8 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 3,514 ไร่ มีประชากร 222 ครัวเรือน จำนวน 1,170 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบ อาชีพรับจ้างทั่วไป ทำ สวนยางพารา และทำนาบางส่วน ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ดำเนินการ จัดระบบการใช้ที่ดินเพื่อปลูกพืชผัก พืชไร่ปลอดภัยจากสารพิษ ส่งเสริมการเลี้ยงปลาแรดในบ่อดิน เลี้ยงแพะ จัดทำแปลงพืชอาหารสัตว์ ส่งเสริมการปลูก ปาล์มน้ำมัน แนะนำการใช้วัสดุปรับปรุงดินและการใช้ ปุ๋ยหมักในการปลูกผักไม้ผลและการเพาะเห็ด

บ้านโพธิ์ทอง หมู่ที่ 9 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 3,397 ไร่ มีประชากร 126 ครัวเรือน จำนวน 315 คนส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพทำสวนไม้ผล ยางพารา มะพร้าว ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ดำเนินการจัดระบบการพัฒนาที่ดิน ขุดยกร่องเพื่อทำ การเกษตรผสมผสาน ส่งเสริมการปลูกพืชผัก พืชไร่ และไม้ผลแบบผสมผสาน ปาล์มน้ำมัน การเลี้ยงสัตว์ปีก เลี้ยงปลา สาธิตการทำปุ๋ยหมักเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน และจัดฝึกอบรมเพื่อเพิ่มความรู้ด้านการเกษตร

บ้านคีรี หมู่ที่ 10 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 2,221 ไร่ มีประชากร 98 ครัวเรือน จำนวน 520 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพ เลี้ยงสัตว์ ปลูกผัก ทำสวนมะพร้าว และรับจ้างทั่วไป ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ส่งเสริมการทำนา การปลูกพืชผัก พืชไร่ ปลอดภัยจากสารพิษ การเลี้ยง สัตว์ปีก และแพะ การให้ความรู้และอบรมอาชีพ การเกษตร การใช้วัสดุปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดและจัด ระบบเกษตรทฤษฎีใหม่

บ้านตือลาฆอปาลัส หมูที่ 11 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 810 ไร่ มีประชากร 134 ครัวเรือน จำนวน 757 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพประมง ทำสวนมะพร้าว กลุ่มปักจักร ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ส่งเสริม และพัฒนาอาชีพการปลูกผัก เช่น มะเขือ ผักบุ้ง แตงกวา บล็อกโคลี่ การเลี้ยงสัตว์ปีก การเลี้ยงปลานิลในบ่อดิน และส่งเสริมการผลิตปุ๋ยหมักเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน

บ้านบูกิตอ่าวมะนาว หมูที่ 12 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ 705 ไร่ มีประชากร 183 ครัวเรือน จำนวน 893 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพประมง ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ และรับจ้างทั่วไป ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้ส่งเสริม และพัฒนาอาชีพ การปลูกพืชผักพืชไร่ปลอดภัยจากสารพิษ สาธิตการจัดทำแปลงพืชอาหารสัตว์ เลี้ยงสัตว์ปีก สาธิตและ ส่งเสริมการผลิตปุ๋ยหมักและปุ๋ยอินทรีย์น้ำ เพื่อปรับปรุง บำรุงดิน พร้อมทั้งการไถปรับปรุงพื้นที่เพื่อการเพาะปลูก

บ้านสะปอม หมู่ที่ 13 ตำบลกะลุวอเหนือ มีพื้นที่ ประมาณ 1,530 ไร่ มีประชากร 163 ครัวเรือน จำนวน 648 คน ส่วนใหญ่ราษฎรประกอบอาชีพปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ สวนมะพร้าว ปลูกไม้ผลผสมผสาน และรับจ้าง ทั่วไป ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ การปลูกพืชผัก พืชไร่ ไม้ผล เช่น ฝรั่ง มะพร้าวน้ำหอม ระกำแซมในสวนยางพารา การเลี้ยง ปลานิล ปลาแรดในบ่อดิน เลี้ยงแพะ พร้อมจัดทำแปลง พืชอาหารสัตว์ และขยายการเลี้ยงโค การทำปุ๋ยหมัก ปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน

ศูนย์สาขา 4

ศูนย์สาขาที่ 1 โครการสวนยางพระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ ตั้งอยู่ในเขตพระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ บ้านเขาตันหยง ต. เนื้อที่ 15.8 ไร่ สาธิตการปลูกยางพันธุ์ดี และการปลูกพืชแซมในสวนยาง

ศูนย์สาขาที่ 2 โครงการพัฒนาหมู่บ้านปีแนมูดอ อยู่ที่บ้านปีแนมูดอ ต.บูกิจ อ.เจาะไอร้อง จ.นราธิวาส เนิ้อที่ 135 ไร่ สาธิตการจัดระบบการให้น้ำ การจัดการดินและการจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ

ศูนย์สาขาที่ 3 โครการหมู่บ้านปศุสัตว์-เกษตรมูโนะ ตั้งอยู่บ้านโคกไทร หมู่ที่ 4 ต.โฆษิต อ.ตากใบ จ.นราธิวาส เนื้อที่ 1,500 ไร่ จัดแบ่งพื้นที่เป็นที่อาศัย และที่ทำกินแก่อาสาสมัครที่ปลดประจำการ และเกษตรกรที่ยากจนไม่มีที่ดินทำกิน ปัจจุบันมีสมาชิกทั้งสิ้น 37 ครอบครัว พื้นที่เป็นดินเปรี้ยวจัด พัฒนาด้านการปรับปรุงดิน การปลูกพืช การปลูกไม้ดอกไม้ประดับ เลี้ยงสัตว์ เลี้ยงปลา และหัตถกรรม

ศูนย์สาขาที่ 4 โครงการ พัฒนาพื้นที่บ้านโคกอิฐ-โคกในและยูโย อยู่ที่ ต.พร่อน และ ต.บางขุนทอง อ.ตากใบ จ.นราธิวาส เนื้อที่ 30,065 ไร่ การจัดการดินและน้ำในพื้นที่ดินเปรี้ยว เพื่อการเกษตรแบบผสมผสาน ตามแนวทฤษฎีใหม่ การขุดยกร่องเพื่อปลูกพืชไร่ ไม้ผล การปรับปรุงดินเพื่อปลูกข้าว

ผลการดำเนินงาน

1. งานศึกษา ทดลอง และวิจัย

ในช่วงที่ผ่านมาศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริได้ดำเนินงานในด้านต่าง ๆ หลายแขนง โดยใช้การพัฒนาในลักษณะบูรณการงานที่เชื่อมโยงกันอย่างเป็นระบบ และแบ่งการดำเนินงานออกเป็น 3 ด้าน คือ

1. ด้านการศึกษา ทดลอง วิจัย ในช่วงระยะที่ผ่านมาศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้มีการดำเนินงาน ศึกษา ทดลอง วิจัยตามแนวพระราชดำริที่พระราชทานไว้ในการดำเนินงานพัฒนาด้านต่างๆ ไว้เป็นจำนวนมาก จากข้อมูลการรวบรวมผลงานศึกษา ทดลอง วิจัยของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ตั้งแต่เริ่มดำเนินการโครงการจนถึงปี 2556 พบว่า มีจำนวนทั้งสิ้น 291 เรื่อง ประกอบด้วยงานศึกษาวิจัย ๙ ประเภท ได้แก่ การพัฒนา ปรับปรุงดิน การพัฒนาเกษตรกรรม(พืช) การพัฒนาปศุสัตว์และโคนม การพัฒนาประมงเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ การพัฒนาและอนุรักษ์ สัตว์ป่า การพัฒนาป่าไม้ การพัฒนาแหล่งน้ำ การพัฒนาควบคุมโรคติดต่อ และ การพัฒนาด้านเศรษฐกิจและสังคม โดยมุ่งเน้นการดำเนินการในเรื่องของงานศึกษา ทดลอง วิจัย ดังนี้

1) รวบรวมผลการศึกษา ทดลอง วิจัย ตั้งแต่เริ่มดำเนินงานจนถึงปัจจุบัน โดย

- เน้นการตรวจสอบความครบถ้วนของกิจกรรมการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ กับแนวพระราชดำริที่ได้พระราชทานไว้

- เน้นการศึกษา ทดลอง วิจัย ที่สามารถแก้ไขปัญหาของประชาชนในพื้นที่ได้อย่างเหมาะสม สอดคล้องกับสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงไป

2) แยกผลการศึกษา ทดลอง วิจัยที่ประสบความสำเร็จแล้ว และอยู่ระหว่างดำเนินการ

3) คัดเลือกผลการศึกษา ทดลอง วิจัย ที่ประสบความสำเร็จแล้ว และพร้อมที่จะนำไปขยายผลสู่ประชาชน

4) นำผลงานศึกษา ทดลอง วิจัย ที่ได้รับมาคัดเลือกจัดทำเป็นบัญชีหลัก (MENU) ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ

5) จัดทำคู่มือในแต่ละเรื่องของบัญชีหลัก โดยระบุขั้นตอนการดำเนินการตั้งแต่ต้นจนถึงผลผลิตและรายได้ที่คาดว่าจะได้รับ

งานศึกษา ทดลอง วิจัย ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำ ริ ระหว่างปี พ.ศ.2528 – พ.ศ. 2556

งานวิจัย	รวม (เรื่อง)	ผลการดำเนินงาน				การใช้ประโยชน์
		เสร็จแล้ว	ระหว่างดำเนินการ	รายงานผลการวิจัย		การใช้ประโยชน์
		เสร็จแล้ว	ระหว่างดำเนินการ	นำไปขยายผล	ฐานทางวิชาการ	ส่งเสริมอาชีพ	หลักสูตรฝึกอบรม	เอกสารเผยแพร่	คู่มือส่งเสริมอาชีพ
1. งานพัฒนาที่ดิน	113	89	24	29	113	15	4	12	26
2. งานวิชาการเกษตร	38	21	17	13	26	20	8	19	3
3. งานป่าไม้	51	35	16	11	41	2	1	45	2
4. งานปศุสัตว์	50	47	3	30	46	34	2	9	3
5. งานประมง	14	12	2	5	9	5	3	7	1
6. งานควบคุมปราบปรามโรคติดต่อ	15	14	1	0	15	0	0	15	0
7. งานส่งเสริมอุตสาหกรรม	1	0	1	0	1	0	0	0	0
8. งานชลประทาน	2	2	0	0	2	0	0	2	0
9. มหาวิทยาลัยมหิดล	2	2	0	0	2	0	0	2	0
10. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์	1	1	0	0	1	0	0	1	0
11. สถาบันวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย	4	4	0	0	4	0	0	4	0
รวม	291	227	64	88	260	76	18	116	35

นอกจากนี้ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้นำงานศึกษา ทดลอง วิจัยเด่น จัดทำเป็นหลักสูตร การฝึกอบรม จำนวน 17 หลักสูตร ได้แก่

1. แนวทางการฟื้นฟูป่าพรุ

2. การปลูกและแปรรูปไม้เสม็ดขาวในพื้นที่พรุ

3. การปลูกและแปรรูปปาล์มสาคู

4. แกล้งดิน

5. การปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดเพื่อปลูกข้าวหอมกระดังงา

6. การปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดเพื่อปลูกผักกินฝัก กินผล

7. การปลูกปาล์มน้ำมันในพื้นที่พรุ

8. การปลูกมะพร้าวน้ำหอมในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด

9. การปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดเพื่อปลูกอ้อยคั้นน้ำ

10. การทำการเกษตรทฤษฎีใหม่ในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด

11. การเลี้ยงปลาดุกอุยเทศในพื้นที่ดินพรุ

12. การปลูกสละแซมในสวนยางพารา

13. การเพาะเห็ดฟางด้วยขี้เลื้อยไม้ยางพารา

14. การเพาะเห็ดสกุลนางรมด้วยขี้เลื้อยไม้ยางพารา

15. การผลิตอาหารข้นสำหรับไก่พื้นเมือง

16. การใช้หญ้าแฝกพันธุ์สงขลา 3 เพื่อขึ้นรูปผลิตภัณฑ์

17. การทำผลิตภัณฑ์สมุนไพรไล่ยุงในพื้นที่พรุ

2. งานขยายผล

2.1 งานสาธิต

ตลอดระยะเวลาการดำเนินงานศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ มีงานสาธิตข้อมูลงานวิจัยต่อเนื่องมาแล้วเป็นจำนวน 15 เรื่อง ดังรายละเอียด ดังนี้

1) สาธิตการปลูกปาล์มสาคูในดินอินทรีย์

2) สาธิตการการปลูกสละในชุดดินมูโนะ ในศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ

3) สาธิตการทำการเกษตรยั่งยืนตามแนวพระราชดำริทฤษฏีใหม่

4) สาธิตการปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดตามแนวพระราชดำริทฤษฎีใหม่ พื้นที่บ้านยูโย

5) สาธิตการจัดการดินเปรี้ยวจัด เพื่อปลูกไม้ผลแบบผสมผสาน

6) สาธิตการปรับปรุงดินชุดดินระแงะเพื่อปลูกส้มจุกส้มตรา

7) สาธิตการปรับปรุงดินและน้ำเพื่อปลูกพืชน้ำในชุดดินระแงะ

8) สาธิตการปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดเพื่อปลูกผักกูดเชิงเศรษฐกิจ

9) สาธิตการใช้หินปูนฝุ่นปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดชุดดินระแงะเพื่อปลูกมะพร้าวน้ำหอม

10) สาธิตการทำโครงการวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน 3โรงเรียน เรื่องการอนุรักษ์ดินและน้ำ

โดยใช้หญ้าแฝก

11) สาธิตอิทธิพลของโดโลไมท์และโบรอนต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตปาล์มน้ำมันในชุดดินเชียรใหญ่

12) สาธิตการปลูกตาลโตนดบนหัวไร่ปลายนา ในศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง

13) สาธิตชนิดของปุ๋ยพืชสดในการเพิ่มผลผลิตข้าวในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดชุดดินมูโนะ

14) สาธิตการจัดการดินเปรี้ยวจัดเพื่อปลูกผักเชิงการค้า 4 ชนิด

15) สาธิตการจัดการปุ๋ยเพื่อเพิ่มผลผลิตและคุณภาพพริกไทย

2.2 งานพัฒนาพื้นที่

ปีงบประมาณ 2556

2.1 งานพัฒนา ส่งเสริม และสนับสนุน

เป็นการดำเนินงานพัฒนาและแก้ไขสภาพพื้นที่ในบริเวณกลุ่มเป้าหมายให้สามารถใช้ประโยชน์ในพื้นที่เกษตรกรรมของตนเองได้อย่างสูงสุด อีกทั้ง ส่งเสริมการปลูกพืชที่เหมาะสม ในพื้นที่ดินเปรี้ยวที่ได้รับการพัฒนาและปรับปรุงดินแล้ว นอกจากนี้ ยังมีการส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินงานต่างๆ ที่จะทำให้คุณภาพชีวิตของราษฎรในพื้นที่ดียิ่งขึ้น จำนวน 17 โครงการ ซึ่งมีตัวอย่างของผลการดำเนินงานที่ดำเนินการแล้ว ดังนี้

Description: IMG_0981.JPG

การปรับปรุงและพัฒนาพื้นที่เพื่อการเพาะปลูก (ปรับรูปแปลงนาลักษณะที่ 3 ) ขุดคู-ยกร่องให้กับราษฎรบ้านคีรี อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส

การปรับปรุงและพัฒนาพื้นที่เพื่อการเพาะปลูก (ปรับรูปแปลงนาลักษณะที่ 2) (ขุดคูและยกระดับคันดินเพื่อปลูกพืช) บ้านโคกชุมบก อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส

$Description: D:\รวมงานส่งเสริมการเกษตร\ปี 53\รวมรูป\อบรมเกษตรกร ปี 53\DSC07308.JPG$	$Description: D:\รวมงานส่งเสริมการเกษตร\ปี 53\รวมรูป\อบรมเกษตรกร ปี 53\DSC07281.JPG$
ส่งเสริมการปลูกข้าว จำนวนทั้งสิ้น 500 ไร่ ราษฎร 80 ราย ดำเนินการในเขตพื้นที่ตำบลพร่อน อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส จำนวน 250 ไร่ พื้นที่ตำบลบางขุนทอง อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส จำนวน 150 ไร่ และพื้นที่ตำบลกะลุวอ อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จำนวน 100 ไร่
$Description: D:\รวมงานส่งเสริมการเกษตร\ปี 53\รวมรูป\New Folder\DSC07309.JPG$
ส่งเสริมการปลูกพืชไร่พืชผัก จำนวนทั้งสิ้น 60 ไร่ ราษฎร 50 ราย ดำเนินการในพื้นที่ตำบลโฆษิต อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาสและหมู่บ้านรอบศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯโดยสนับสนุนปุ๋ยขี้ไก่ จำนวน 400 กระสอบ พร้อมพันธุ์ข้าวโพด จำนวน 30 กิโลกรัม


ส่งเสริมการปลูกไม้ผลในดินเปรี้ยว จำนวนทั้งสิ้น 100 ไร่ ราษฎร 66 ราย ดำเนินการในพื้นที่ตำบลมะรือโบออก อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส พื้นที่ตำบลสุไหงบาดี อำเภอสุไหงบาดี จังหวัดนราธิวาส รวมทั้งพื้นที่ศูนย์สาขาและพื้นที่ที่มีพระราชดำริโดยสนับสนุนพันธุ์มะนาว จำนวน 1,600 ต้น และพันธุ์มะพร้าวน้ำหอม จำนวน 600 ต้น

ส่งเสริมการเลี้ยงปลาดุกในบ่อคอนกรีตในโรงเรียนตามพระราชดำริ ดำเนินการในโรงเรียนในสังกัดกองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ 44 , สำนักงานการศึกษาเอกชนจังหวัดนราธิวาส และสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวาส เขต 1 2 3 จำนวนรวมทั้งสิ้น 28 แห่ง
$Description: F:\DCIM\100MSDCF\DSC04452.JPG$	$Description: F:\DCIM\100MSDCF\DSC04775.JPG$
โครงการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพเกษตรกรในพื้นที่ดินพรุตามพระราชดำริ (กิจกรรมส่งเสริมการเลี้ยงสัตว์ปีก) ให้กับเกษตรกร จำนวน 20 ราย

2.2 งานฝึกอบรม และถ่ายทอดเทคโนโลยี

ปีงบประมาณ 2556

เป็นการนำผลการศึกษาและการพัฒนาที่ได้ศึกษา ทดลอง และวิจัย จนได้เป็นผลสำเร็จ มาจัดทำเป็นกิจกรรมในแผนงานขยายผลของโครงการฯ เพื่อไปส่งเสริมสนับสนุน และให้ความรู้แก่เกษตรกรในพื้นที่เป้าหมายในการพัฒนาอาชีพและเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรมีจำนวน 9 โครงการ มีรายละเอียด ดังนี้

1. โครงการฝึกอบรมเกษตรกรภายใต้ผลสำเร็จของศูนย์ศึกษาฯ (ข้าว/ผัก/เห็ด/ปลา/ไก่)	จำนวน	250	ราย
2. โครงการการผลิตผักปลอดภัยจากสารพิษ	จำนวน	15	ราย
3. โครงการการเพาะเห็ดในถุงพลาสติก	จำนวน	3	ราย
4. โครงการเพิ่มประสิทธิภาพยางพารา	จำนวน	10	ราย
5. โครงการการเพาะเห็ดในถุงพลาสติกในโรงเรียน	จำนวน	15	โรงเรียน
6. โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวันและอนุรักษ์พันธุ์บอนสี ในโรงเรียน	จำนวน	10	โรงเรียน
7. โครงการพัฒนาส่งเสริมอาชีพนอกภาคเกษตร (หลักสูตรทอหญ้าแฝกและแปรรูป)	จำนวน	10	ราย
8. โครงการพัฒนาส่งเสริมอาชีพนอกภาคเกษตร (หลักสูตรการตกแต่งผลิตภัณฑ์ด้วยวิธี Decoupage	จำนวน	15	ราย
9. โครงการพัฒนาส่งเสริมอาชีพนอกภาคเกษตร (หลักสูตรการออกแบบบรรจุภัณฑ์และจัดทำต้นแบบ ฉลากสินค้า)	จำนวน	15	ราย

ซึ่งมีตัวอย่างของผลการดำเนินงานที่ดำเนินการแล้ว ดังนี้

โครงการฝึกอบรมเกษตรภายใต้ผลสำเร็จศูนย์ศึกษาฯ โดยมีผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตรละ 50 คน รวมทั้งหมด 250 คน

$Description: E:\ขยายผลผัก\IMG_1323.jpg$	$Description: E:\ขยายผลผัก\IMG_1324.jpg$
การผลิตผักปลอดภัยจากสารพิษพื้นที่ดำเนินการ ได้แก่ หมู่ที่ 1 , 3 และ 6 ตำบลกะลุวอเหนือ อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส จำนวน 15 ราย พื้นที่ 15 ไร่
$Description: E:\มอบโรงเห็ดเกษตรกร56\IMG_0831.JPG$	$Description: E:\มอบก้อนเชื้อเห็ด 56\IMG_1266.jpg$
การเพาะเห็ดในถุงพลาสติก พื้นที่ดำเนินการ ได้แก่ หมู่ที่5 ตำบลกะลุวอ อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส และหมู่ที่ 2 ตำบลไพรวันอำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส จำนวน 3 ราย

$Description: E:\มอบก้อนเชื้อเห็ด 56\IMG_1241.jpg$	$Description: E:\มอบโรงเห็ด โรงเรียน56\IMG_1278.jpg$
การเพาะเห็ดในถุงพลาสติกในโรงเรียน ให้กับโรงเรียนเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน ในเขตพื้นที่พระราชดำริ จำนวนทั้งสิ้น 15 โรงเรียน

การอบรมส่งเสริมและอนุรักษ์บอนสีในโครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวันของโรงเรียนประถมศึกษา โดยจัดอบรมนักเรียน 90 คน ครู 10 คน จำนวน 10 โรงเรียน

โครงการพัฒนาส่งเสริมอาชีพนอกภาคเกษตร (หลักสูตรทอหญ้าแฝกและแปรรูป) จำนวน 10 ราย

โครงการความร่วมมือกับกระทรวงมหาดไทยขยายผลสู่ประชาชน

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้จัดโครงการอบรมเกษตรกรภายใต้ผลสำเร็จของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ขึ้น โดยใช้ความรู้ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานแนวพระราชดำริไว้ มาถ่ายทอดแก่ราษฎรที่ประสบปัญหาด้านการประกอบอาชีพ ซึ่งมีหลากหลายอาชีพ อาทิ การปลูกพืช การเลี้ยงสัตว์ รวมทั้งการเพาะเห็ดด้วยวิธีการต่าง ๆ ที่ทำได้ในพื้นที่ของตนเองและสามารถสร้างรายได้ ได้อย่างแท้จริงเป็นหลักสูตรพิเศษระยะสั้น ใช้เวลาเพียง 3 วันให้เกษตรกรที่เข้ารับการอบรม ศึกษาเรียนรู้และปฏิบัติจริง จากผู้รู้และมีประสบการณ์จริงจากสาขาอาชีพนั้น ๆ และเพื่อเป็นการแก้ปัญหาดังกล่าว และช่วยเหลือเกษตรกรให้สามารถทำการเกษตรบนพื้นที่ดินของตัวเองให้เกิดประโยชน์สูงสุดและเกษตรกรสามารถนำความรู้ที่ได้ ไปใช้ประโยชน์และเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพต่อไป สรุปผลการดำเนินงาน ทำการคัดเลือกเกษตรกร จังหวัดละ 100 คน ทั้งหมด 6 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดนราธิวาส ,ปัตตานี ,ยะลา ,สตูล ,พัทลุง และตรัง เข้ารับการฝึกอบรมภายใต้ผลสำเร็จของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ กำหนดระยะเวลาฝึกอบรม ตั้งแต่วันที่ 22 ตุลาคม – 4 ธันวาคม 2556 โดยแบ่งเป็น 6 รุ่น เกษตรกรที่เข้ารับการอบรมรวมทั้งหมดจำนวน 481 คน โดยผลจากการเลือกเข้ารับการอบรมของเกษตรกร มีดังนี้

หลักสูตรที่เกษตรกรนิยมเลือกฝึกอบรม 3 อันดับต้นๆ ดังนี้

1. การผลิตอาหารข้นสำหรับไก่พื้นเมือง จำนวน 111 คน

2. การเพาะเห็ดฟางด้วยขี้เลื่อยไม้ยางพารา จำนวน 89 คน

3. การเพาะเห็ดสกุลนางรมด้วยขี้เลื่อยไม้ยางพารา จำนวน 82 คน

หลักสูตรที่เกษตรกรไม่ได้รับการเลือก จำนวน 6 หลักสูตร ดังนี้

1. แนวทางการฟื้นฟูป่าพรุ

2. การปลูกและแปรรูปปาล์มสาคู

3. แกล้งดิน

4. การปลูกมะพร้าวน้ำหอมในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด

5. การปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดเพื่อปลูกอ้อยคั้นน้ำ

6. การใช้หญ้าแฝกพันธุ์สงขลา 3 เพื่อขึ้นรูปผลิตภัณฑ์

$Description: \\Storage\pr_งานประชาสัมพันธ์\เผยแพร่ทางเว็บไซต์\งบปี 57\ข่าวที่ 5 อบรมเกษตรกร รุ่นที่ 2\AOD_0310.JPG$ $Description: \\Storage\pr_งานประชาสัมพันธ์\เผยแพร่ทางเว็บไซต์\งบปี 57\ข่าวที่ 5 อบรมเกษตรกร รุ่นที่ 2\AOD_0225.JPG$ $Description: \\Storage\pr_งานประชาสัมพันธ์\เผยแพร่ทางเว็บไซต์\งบปี 57\ข่าวที่ 5 อบรมเกษตรกร รุ่นที่ 2\AOD_0319.JPG$

2.3 งานปรับปรุงภาวะโภชนาการของเด็กอายุ 0-72 เดือน

เป็นการให้โภชนาการศึกษา และสาธิตกระบวนการปรับปรุงภาวะโภชนาการของเด็กให้แก่ผู้ปกครองและบุคคลที่มีส่วนเกี่ยวข้อง โดยปีงบประมาณ 2556 ดำเนินกิจกรรมปรับปรุง ภาวะโภชนาการฯ จำนวน 3 โครงการ ซึ่งมีตัวอย่างของผลการดำเนินงานที่ดำเนินการแล้ว ดังนี้

1. โครงการติดตามเด็กขาดสารอาหารตามโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลทุกเดือนๆ ละ 1 ครั้ง ตั้งแต่งวด 4 ปี 2555 – งวด 3 ปี 2556 พบเด็กน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ จำนวน 3,906 คน หลังดำเนินการ 12 เดือน เด็กน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ดีขึ้น จำนวน 2,579 คน คิดเป็นร้อยละ 66.03

Description: DSC03926.JPG

2. โครงการให้โภชนาการศึกษาหญิงตั้งครรภ์ ผู้เข้าร่วมกิจกรรม 2,260 คน จากกลุ่มเป้าหมายจำนวน 2,300 คน คิดเป็นร้อยละ 98.26 ครอบคลุมสถานบริการ 113 แห่งในจังหวัดนราธิวาส

Description: DSC00361

3. โครงการการให้โภชนาการแก่ผู้ปกครองเด็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งแต่งวด 4 ปี 2555 – งวด 3 ปี 2556 พบเด็กน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ จำนวน 118 คน หลังดำเนินการ 12 เดือน เด็กน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ดีขึ้น จำนวน 49 คน คิดเป็นร้อยละ 41.53 เด็กน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ที่ยังคงต้องเฝ้าระวังจำนวน 69 คน คิดเป็นร้อยละ 58.47

Description: DSC09108

Description: DSC09148

3) แผนงานฟื้นฟู อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

เป็นการดำเนินงานเพื่อการฟื้นฟู และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในพื้นที่ โดยเฉพาะ “ป่าพรุ” ซึ่งถือเป็นผืนป่าขนาดใหญ่ในเขตพื้นที่ภาคใต้ที่มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างยิ่ง รวมทั้ง เป็นการดำเนินงานสนองพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และบรมวงศานุวงศ์ เพื่อให้ราษฎรร่วมกันรักษาความสมดุลของธรรมชาติ อนุรักษ์ทรัพยากรเหล่านั้นให้คงอยู่ต่อไป ซึ่งมีตัวอย่างของผลการดำเนินงานที่ดำเนินการแล้ว ดังนี้

3.1 การเพาะชำกล้าไม้ป่ามีค่า จำนวน 50,000 กล้า พันธุ์ไม้ 26 ชนิด เช่น ใบไม้สีทอง มะกอก น้ำเพกา ตำหยาว กฤษณา มะไฟ ส้มแขก เต่าร้าง และไม้ตระกูลปาล์มต่างๆ เป็นต้น เพื่อแจกจ่ายให้กับนักเรียน นักศึกษา และบุคคลที่สนใจ

3.2 กล้าไม้ในโครงการไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง จำนวน 200,000 กล้า จากพันธุ์ไม้ 22 ชนิด เช่น ตะเคียนทอง กระถิน เทพา มันปู มะฮอกกานี ขนุน ขี้เหล็ก พิกุล ยางนา ดาหลา ฯลฯเพื่อแจกจ่ายให้กับนักเรียน นักศึกษา และบุคคลที่สนใจ

3.3 กิจกรรมฝึกอบรมผู้พิทักษ์อนุรักษ์ป่าพรุโต๊ะแด ปีงบประมาณ 2556 มีการฝึกอบรม จำนวน 2 รุ่น คือ รุ่นที่ 24 และ 25 จำนวนทั้งสิ้น240 คนจาก 14 โรงเรียน

$Description: D:\ป่าพรุ\งานปี 56\โครงการอบรมปี 56\หนังสือเพื่อนชาวพรุ ปี 56\รูปผู้พิทักษ์ รุ่นที่ 24\10.JPG$

$Description: D:\ป่าพรุ\งานปี 56\โครงการอบรมปี 56\หนังสือเพื่อนชาวพรุ ปี 56\รูปผู้พิทักษ์ รุ่นที่ 24\2.JPG$

3.4 กิจกรรมฝึกอบรมค่ายเพื่อนชาวพรุ ปีงบประมาณ 2556 มีจำนวน 2 รุ่น คือ รุ่นที่ 19 และ 20 ซึ่งเป็นประชาชนที่สนใจจากพื้นที่อำเภอสุไหงโก-ลก อำเภอสุไหงปาดีและอำเภอตากใบ จำนวนทั้งสิ้น 240 คน

$Description: D:\ป่าพรุ\งานปี 56\โครงการอบรมปี 56\ไวนิลโครงการฝึกอบรม ปี 56\ไวนิลค่ายเพื่อนชาวพรุ รุ่นที่ 19\IMG_2077.JPG$

$Description: D:\ป่าพรุ\งานปี 56\โครงการอบรมปี 56\ไวนิลโครงการฝึกอบรม ปี 56\ไวนิลค่ายเพื่อนชาวพรุ รุ่นที่ 20\IMG_2467.JPG$

4) แผนงานบริหารจัดการ

เป็นการดำเนินงานเพื่อบริหารจัดการกิจกรรมต่างๆ ภายในศูนย์ศึกษาฯ รวมทั้ง การเผยแพร่ประชาสัมพันธ์การดำเนินงานของศูนย์ศึกษาฯ ให้แก่นักเรียน นักศึกษา และบุคคลที่สนใจ ในรูปแบบของนิทรรศการ เอกสารและป้ายประชาสัมพันธ์ซึ่งมีตัวอย่างของผลการดำเนินงานที่ดำเนินการแล้ว ดังนี้

4.1 พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต

เพื่อเป็นแหล่งศึกษาหาความรู้และศึกษาข้อมูลพันธุ์ไม้แต่ละชนิดของประชาชนและเกษตรกรที่เข้ามาศึกษาดูงานภายในศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ จำนวน 8 โครงการ ดังนี้ โครงการรวบรวมพืชตระกูลปาล์มเฉลิมพระเกียรติ 50 ปี ครองราชย์ โครงการรวบรวมพันธุ์ไม้หายาก และพืชสมุนไพรเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษา โครงการสวนไม้มงคล โครงการพืชสวนประดับ โครงการปรับปรุงดูแลรักษาภูมิทัศน์พื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ โครงการรวบรวมพันธุ์บัวและไม้หอม โครงการสวนเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา และโครงการสวนเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา

4.2 การเยี่ยมชมดูงาน

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้ดำเนินงานเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ กิจกรรมการดำเนินงานด้านต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง พร้อมกับการจัดทำเอกสารเผยแพร่กิจกรรมการดำเนินงาน การเขียนบทความ การเผยแพร่ข้อมูลต่าง ๆ ทางเว็บไซต์ การจัดรายการทางสถานีวิทยุกระจายเสียง การจัดนิทรรศการในงานและโอกาสต่าง ๆ ร่วมกับสำนักงาน กปร. และหน่วยงานอื่นๆ การให้บริการและอำนวยความสะดวกแก่สื่อมวลชน ในการถ่ายทำสารคดี การจัดกิจกรรมต่างๆ การให้บริการข้อมูลพระราชกรณียกิจ และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริต่าง ๆ ที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ รับผิดชอบดูแล ให้กับบุคคลและหน่วยงานส่วนราชการ หน่วยงานส่วนท้องถิ่น และการให้บริการและอำนวยความสะดวกแก่หน่วยงานที่มาขอใช้สถานที่ ในการประชุม ที่พักและการจัดกิจกรรมอื่น ๆ อีกทั้งยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดนราธิวาส ที่เปิดโอกาสให้ทุกคนได้เข้ามาศึกษา ชมงาน เรียนรู้กิจกรรมการดำเนินงานเพื่อเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพสามารถนำความรู้ที่ได้ ไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่ของตนให้มีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล และที่สำคัญ คือ สามารถพึ่งตนเองได้อย่างยั่งยืน ซึ่งในแต่ละปีมีคณะเข้ามาศึกษา เรียนรู้ ประมาณ 40,000 –70,000 ราย พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต แห่งนี้ ทำให้พสกนิกรชาวจังหวัดนราธิวาส และชาวภาคใต้ มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และสามารถจุดประกายให้ผู้ว่างงานหรือเกษตรกร ได้รู้จักใช้ที่ดินเพื่อการประกอบอาชีพมากขึ้นตารางสรุปผู้เยี่ยมชมศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2551–2555

ประเภท ผู้ชมงาน	ปี 2551		ปี 2552		ปี 2553		ปี 2554		ปี 2555		รวม
ประเภท ผู้ชมงาน	คณะ	ราย	คณะ	ราย	คณะ	ราย	คณะ	ราย	คณะ	ราย	คณะ	ราย
1. ส่วนราชการ	134	2,928	65	3,592	83	4,700	75	3,167	60	3,169	417	17,556
2. อาจารย์ นักศึกษานักเรียน	234	17,949	348	30,844	307	32,212	276	26,100	273	25,405	1,438	132,510
3. เกษตรกร	38	2,170	44	3,292	33	5,042	35	3,035	36	5,676	186	19,215
4. ชาวต่างประเทศ	8	306	5	113	7	570	11	157	4	65	35	1,211
5. สื่อมวลชน	14	135	17	154	14	90	28	301	14	98	87	778
6. กลุ่มสมาชิก	35	3,160	27	2,671	76	4,876	40	3,298	39	3,428	217	17,433
7. ประชาชนทั่วไป	55	10,951	30	5,380	36	5,556	31	1,480	26	2,249	178	25,616
รวม	518	37,599	536	46,046	556	53,046	496	37,538	452	40,090	2,558	214,319

ภาพแสดงจำนวนผู้เข้าเยี่ยมชมศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2551 – 2555

ในปีงบประมาณ 2553 มีคณะเยี่ยมชมศึกษา ดูงาน มากที่สุด ถึง 53,046 ราย รองลงมาปี งบประมาณ2552 จำนวน 46,046 ราย ปีงบประมาณ 2555 จำนวน 40,090 ราย ปีงบประมาณ2551 จำนวน 37,599 ราย และปีงบประมาณ2554 มีคณะเยี่ยมชมศึกษา ดูงาน น้อยที่สุด จำนวน 37,538 ราย

ภาพแสดงประเภทผู้ศึกษาชมงาน ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ประจำปีงบประมาณ 2551 – 2555

คณะศึกษาชมงาน ประเภทอาจารย์ นักเรียน นักศึกษา เข้าเยี่ยมชม มากที่สุดในปีงบประมาณ 2553 จำนวน 32,212 ราย ประเภทประชาชนทั่วไปมากที่สุดในปีงบประมาณ 2551 จำนวน 10,951 ราย ประเภทเกษตรกรมากที่สุด ในปีงบประมาณ 2555 จำนวน 5,676 ราย ประเภทกลุ่ม / สมาชิก มากที่สุดปีงบประมาณ 2553 จำนวน 4,876 ราย ประเภทส่วนราชการ มากที่สุดในปีงบประมาณ 2553 จำนวน 4,700 ราย ประเภทชาวต่างประเทศมากที่สุดในปีงบประมาณ 2553 จำนวน 570 ราย และประเภทสื่อมวลชนมากที่สุดในปีงบประมาณ 2554 จำนวน 301 ราย ส่วนประเภทที่ศึกษาชมงานน้อยที่สุดคือ ชาวต่างประเทศ โดยเฉพาะในปีงบประมาณ 2555 น้อยที่สุดจำนวน 65 ราย ประเภทคณะศึกษาชมงาน มีแนวโน้มมากกว่าประเภทอื่น ๆ น่าจะเป็นอาจารย์นักเรียนนักศึกษา ที่อยู่ในพื้นที่ชายแดนภาคใต้ เพราะต้องการให้เด็กได้มาศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยสร้างประสบการณ์ตรงในพื้นที่จริง และ เนื่องจากในแต่ละปี ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯได้จัดงานประจำปี “ชมศูนย์ศึกษา พัฒนาความรู้ ดูนิทรรศการ” ในช่วงเดือนกันยายน ซึ่งมีอาจารย์ นักเรียน นักศึกษา จากโรงเรียน และสถาบันต่างๆ มาเยี่ยมชมงานเป็นจำนวนมาก

Description: DSC_0102.JPG

Description: DSC_01302.JPG

ปีงบประมาณ 2556 ได้มีนักเรียน นักศึกษา บุคคลที่สนใจทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชนทั่วไป เข้าเยี่ยมชมกิจกรรมต่างๆ ภายในศูนย์ศึกษาฯ จำนวนทั้งสิ้น 470 คณะ 34,330 ราย

4.4 การจัดนิทรรศการประชาสัมพันธ์ต่างๆ


งานนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติด้านสิ่งแวดล้อม “ดิน น้ำ ลม ไฟ สมดุล สิ่งแวดล้อมอันเนื่องมาจากพระราชดำริ" ณ ชาเลนเจอร์ฮอลล์อิมแพ็ค เมืองทองธานี วันที่ 20 – 22 เมษายน 2556

งานนิทรรศการรวมพลังสื่อสืบสานพระราชดำริ (สื่อท้องถิ่น) ณ โรงแรมเซ็นทาราโฮเต็ล อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลาเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2556

งาน “ชมศูนย์ศึกษา พัฒนาความรู้ ดูนิทรรศการ” ระหว่างวันที่ 3– 7 กันยายน 2556 ผู้เข้าเยี่ยมชมงาน จำนวนทั้งสิ้น 17,545 คน

ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาแบบบูรณาการ และโครงการพัฒนาด้านอื่น ๆ