โครงการ อ่างเก็บน้ำคลองดินแดงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

สถานที่ตั้ง

ตำบล เขาพระ อำเภอ พิปูน จังหวัด นครศรีธรรมราช

รายละเอียดโครงการ ถอดบทเรียน

โครงการอ่างเก็บน้ำคลองดินแดง

ประวัติโครงการ
สืบเนื่องมาจากเมื่อปลายเดือนพฤศจิกายน 2531 ได้เกิดอุทกภัยในเขตจังหวัดภาคใต้ของประเทศไทยบริเวณอำเภอฉวาง
อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช และอำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายแก่ชีวิต ทรัพย์สิน
และที่ทำกินของราษฎรในบริเวณนั้นเป็นจำนวนมาก จากสาเหตุดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงมีพระราชดำริ
ให้กรมชลประทานหาทางป้องกันและบรรเทาอุทกภัยในเขตพื้นที่ของแม่น้ำตาปีตอนล่าง ดังนั้นโครงการอ่างเก็บน้ำเขื่อนคลองดินแดง
อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช จึงเป็นโครงการหนึ่งที่เกิดขึ้นเพื่อสนองพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

วัตถุประสงค์ของโครงการ
การก่อสร้างโครงการอ่างเก็บน้ำเขื่อนคลองดินแดงนี้ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการบรรเทาอุทกภัยในเขตพื้นที่ของลุ่มแม่น้ำตาปีตอนล่าง
และเพื่อการเกษตรในพื้นที่ชลประทาน 9,900 ไร่ นอกจากนั้นพื้นที่น้ำในอ่างเหนือเขื่อนยังใช้เป็นแหล่งพันธุ์ปลาน้ำจืดและใช้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวของจังหวัดได้อีก
กรมชลประทาน เริ่มดำเนินการก่อสร้างโครงการอ่างเก็บน้ำคลองดินแดง เมื่อปีงบประมาณ 2539 แล้วเสร็จในปีงบประมาณ 2546 

ที่ตั้งโครงการ
โครงการเขื่อนคลองดินแดง ตั้งอยู่บริเวณบ้านทุ่งร่อน ตำบลเขาพระ อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช

ที่พิกัด Latitude 8องศา - 35ลิปดา - 42ฟิลิปดา เหนือ Longitude 99องศา - 36ลิปดา - 00 ฟิลิปดา  ตะวันออก

 

องค์ประกอบต่าง ๆ ของโครงการ
งานก่อสร้างเขื่อนหัวงานและอาคารประกอบเขื่อนคลองดินแดงประกอบไปด้วย
1.งานปรับปรุงฐานราก (Foundation Treatment)
2. เขื่อนดิน (Main Dam)
3. เขื่อนดินปิดช่องเขาต่ำ (Saddle Dam)
4. อาคารท่อส่งน้ำ (River Outlet)
5. อาคารระบายน้ำล้น (Spillway)
6. อาคารที่ทำการและบ้านพักถาวร
รายละเอียดของหัวงานต่าง ๆ ของงานก่อสร้าง
งานก่อสร้างโครงการอ่างเก็บน้ำเขื่อนคลองดินแดง ประกอบด้วย

1. งานปรับปรุงฐานรากเขื่อน
- Soil Bentonite Cut-off wall 2,110.00 เมตร
- Concrete Cut-off wall ยาว 380.00 เมตร

2. เขื่อนดิน (Main Dam) 
เขื่อนดินประเภท Homogeneous Type มีรายละเอียดดังนี้ 
- เขื่อนดินยาว 2,260 เมตร
- เขื่อนดินสูง 24.00 เมตร
- ระดับสันเขื่อน +82.000 ม.รทก.
- ระดับน้ำเก็บกักสูงสุด +79.000 ม.รทก.
- ระดับน้ำต่ำสุด +69.000 ม.รทก.
- ระดับท้องคลอง (โดยประมาณ) +58.000 ม.รทก.
- ความจุของอ่างฯ ที่ระดับน้ำเก็บกักสูงสุด 60.00 ล้าน ลบ.ม.
- ความจุของอ่างฯ ที่ระดับน้ำเก็บกักปกติ 60.00 ล้าน ลบ.ม.
- ปริมาณน้ำนองสะสมในอ่างฯ 40.00 ล้าน ลบ.ม.
(Flood Control Space Volume) - ความจุของอ่างที่ระดับน้ำต่ำสุด 13.00 ล้าน ลบ.ม.
- พื้นที่อ่างฯ ที่ระดับน้ำเก็บกักสูงสุด 3,600 ไร่
- พื้นที่รับน้ำฝน 122.00 ตร.กม.

3. เขื่อนดินปิดช่องเขาต่ำ (Saddle Dam)
เขื่อนดินปิดช่องเขาต่ำมีระดับดังนี้
- เขื่อนดินยาว 65.00 เมตร 
- เขื่อนดินสูง 3.50 เมตร
- ระดับสันเขื่อน +82.000 ม. รทก.

4. อาคารท่อส่งน้ำ (River Outlet)
อาคารท่อส่งน้ำเป็นท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก (Concrete Conduit With Steel Liner) ด้านท้าย
ท่อมี High Pressure Gate จำนวน 2 บาน พร้อม
อาคารควบคุมต่อจากนั้นจะเป็น Transition
Chute มีรายละเอียดดังนี้
- เส้นผ่านศูนย์กลางท่อระบายน้ำ 1.80 เมตร
- ความยาวท่อระบายน้ำ 238.00 เมตร
- ระดับธรณีท่อ (Invert Elevation) +69.000 ม.รทก.
- อัตราการไหลปกติผ่านท่อระบายน้ำ 10.00 ลบ.ม./วินาที
- อัตราการไหลสูงสุดผ่านท่อระบายน้ำ 20.00 ลบ.ม./วินาที

5. อาคารระบายน้ำล้น (Spillway)
อาคาระบายน้ำล้น เป็นแบบ Side Channcl Spillway
รับน้ำทางเดียว ลักษณะการรับน้ำเป็น Ogee Weir Crcst
มีรายละเอียดดังนี้
- ระดับสัน Spillway +79.00 ม.รทก.
- ความยาวสัน Spillway 40.00 เมตร
- อัตราการไหลสูงสุดผ่าน 75.32 ลบ.ม./วินาที - ระบายน้ำล้นสูงสุดที่ระดับ +79.924 เมตร

การจัดการน้ำ 
เก็บกักน้ำและพร่องน้ำเพื่อป้องกันบรรเทาอุทกภัย และเลี้ยงลำน้ำธรรมชาติด้านท้ายอ่างด้วย
ระยะที่ 1 มค. - พค. +77.000 ม.รทก.
ระยะที่ 2 มิย. - กย. +74.000 ม.รทก.
ระยะที่ 3 ตค. - ธค. +72.500 ม.รทก.

 

 

 

 

 

  • ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ

curve