โครงการศึกษาทดลองการแก้ไขปัญหาดินเค็ม

เรื่องเดิม

เมื่อวันที่ 12 เมษายน 2538 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระราชกระแสให้รับโอนกรรมสิทธิ์ที่ดิน เนื้อที่ 5 ไร่ ที่ตำบลตาจั่น อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา ซึ่ง นางสุวรรณ  โพธิ์อุทัย  น้อมเกล้าฯ ถวายเป็นกรรมสิทธิ์ของมูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อใช้ประโยชน์และต่อมา เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน  2541 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ราษฎรอำเภอคง จำนวน 7 ราย เข้าเฝ้าฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี แทนพระองค์ เพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินพื้นที่รวมทั้งสิ้น 19 ไร่ 1 งาน 13 ตารางวา ซึ่งอยู่ติดกับที่ดินแปลงเดิม รวมทั้งสิ้น จำนวน 24 ไร่ 1 งาน13 ตารางวา และพระราชทานที่ดินให้เป็นกรรมสิทธิ์ของมูลนิธิชัยพัฒนา โดยมีพระราชดำริให้พิจารณาจัดทำโครงการศึกษาทดลองการแก้ไขปัญหาดินเค็ม เป็นตัวอย่างให้แก่เกษตรกรบริเวณใกล้เคียง ซึ่งประสบปัญหาดินเค็มทำการเกษตรไม่ได้ผล

ผลการดำเนินงาน ปี 2542

ดำเนินการก่อสร้างทาง ขุดสระ ขุดร่องน้ำ ถมคันดิน ก่อสร้างศาลาวิชาการ ก่อสร้างถังเก็บน้ำ ฝ 33 และก่อสร้างโรงเรือนเลี้ยงไก่พื้นบ้าน 

ผลการดำเนินงาน ปี 2543

1. สำนักงานเร่งรัดพัฒนาชนบท ได้ดำเนินการขุดสระน้ำ ปรับปรุงถนน ระยะทาง 1.5 กิโลเมตร ก่อสร้างบ้านพักเกษตรกร ศาลาวิชาการ คอกปศุสัตว์ ขุดคูน้ำ คันดินรอบแปลงที่ดิน ปรับพื้นที่แปลงพืชผัก – พืชไร่-ไม้ผล ซึ่งเป็นการดำเนินการต่อเนื่องจากปี 2542 ที่ยังไม่แล้วเสร็จ เนื่องจากปัญหาน้ำท่วมพื้นที่โครงการฯ

2. สถานีทดลองข้าวนครราชสีมา ได้ดำเนินการทำนาโดยวิธีปักดำ ใช้ข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ในพื้นที่ 17 ไร่ และในช่วงวันที่ 22-24 สิงหาคม 2543 เกิดน้ำท่วมแปลงปลูกข้าวทั้งหมด หลังน้ำลดแล้วข้าวเสียหายประมาณ 30 เปอร์เซ็นต์

ประโยชน์ของโครงการ

เมื่อโครงการดำเนินงานไปตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้แล้ว จะสามารถใช้เป็นต้นแบบสาธิตทำการเกษตรในบริเวณพื้นที่ดินเค็ม ซึ่งราษฎรทั่วไปสามารถเข้าไปศึกษา ดูงานและนำไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่ของตนเอง พร้อมทั้งใช้เป็นแนวทางเลือกประกอบการตัดสินใจในการทำการเกษตรตามแนวพระราชดำริ “การแก้ไขปัญหาดินเค็ม”

   อาคารศาลาวิชาการ สำหรับจัดแสดงนิทรรศการ                                แปลงข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ได้รับผลกระทบจากภาวะน้ำท่วม

           และเป็นสถานที่บรรยายสรุป

ผลการดำเนินงาน ปี 2544

หน่วยราชการต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้ร่วมกันพิจารณาแนวทางการดำเนินงานโดยแบ่งพื้นที่ออกเป็นส่วนๆ คือ สระน้ำขนาดพื้นที่ประมาณ 1 ไร่ อาคารโรงเรือน 1 ไร่ พื้นที่ทดลองสาธิตปลูกพืชผัก ไม้ผล พืชไร่ รวมประมาณ 11 ไร่ พื้นที่แปลงนาข้าว 8 ไร่ และทำคันดินรอบแปลงเพื่อป้องกันน้ำท่วม โดยปลูกต้นไม้โดยรอบ

สระน้ำขนาดประมาณ 1 ไร่ และปลูกหญ้าแฝกบริเวณขอบสระ                                        ข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105

                  เพื่อป้องกันการพังทลายของหน้าดิน

การสาธิตการเลี้ยงไก่พันธุ์พื้นเมือง และขยายผลให้ราษฎรบริเวณใกล้เคียงด้วย

กรมชลประทาน ดำเนินการก่อสร้างฝาย เพื่อกักเก็บน้ำสำรองไว้ใช้ในฤดูแล้ง และป้องกันน้ำท่วม

ผลการดำเนินงาน ปี 2545

สถานีทดลองข้าวนครราชสีมาและหน่วยราชการต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้ร่วมกันพิจารณาแนวทางการดำเนินโครงการฯ ในเนื้อที่รวมทั้งสิ้น  จำนวน 24 -1-13 ไร่ ตั้งแต่ปี 2542 ถึงปัจจุบัน ด้วยการปรับปรุงพื้นที่จากพื้นที่นาดินเค็ม น้ำกร่อย จนมีสภาพเหมาะสมสามารถปลูกพืชได้หลากหลายชนิด

ประโยชน์ของโครงการ

เกษตรกร 8 หมู่บ้าน จำนวน 830 ครัวเรือน รวม 3,157 คน และพื้นที่การเกษตร จำนวน 4,000 ไร่ จะไดรับประโยชน์โดยตรงทั้งวิชาการความรู้และมีน้ำเพื่อใช้ในการอุปโภค-บริโภค รวมทั้งยังช่วยบรรเทาปัญหาอุทกภัยในช่วงฤดูฝน

                            กิจกรรมการปลูกพืช เนื้อที่ 3 ไร่                                                       กิจกรรมการปลูกผัก เนื้อที่ 3 ไร่

                     กิจกรรมการเลี้ยงปลา เนื้อที่ 3 ไร่                                                        กิจกรรมการเลี้ยงไก่พื้นเมือง จำนวน 50 ตัว