โครงการทับทิมสยาม 07 อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ

เรื่องเดิม

เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2536 ศาสตราจารย์ ดร.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี มีพระราชดำริให้พัฒนาหมู่บ้านสันติสุขเป็นหมู่บ้านพัฒนาตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา เพื่อเป็นแบบอย่างในด้านการพัฒนาแก่หมู่บ้านอื่น

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี องค์ประธานสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ ได้เสด็จฯ เยี่ยมราษฎรพื้นที่จังหวัดชายแดนไทย-กัมพูชา มีพระราชดำริสรุปความว่า ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมกันพิจารณาฟื้นฟูสภาพแวดล้อมการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรในพื้นที่อดีตศูนย์อพยพชาวกัมพูชาและหมู่บ้านในจังหวัดตามแนวชายแดน โดยให้จัดตั้งหมู่บ้านที่พระราชทานนามว่า “โครงการทับทิมสยาม”

ต่อมาเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2543 ทรงได้รับทราบปัญหาความเดือดร้อนของราษฎรสมาชิกโครงการทับทิมสยามที่ยังไม่มีที่พักอาศัย จึงทรงเห็นชอบให้พิจารณาก่อสร้างบ้านพักในส่วนที่เหลืออยู่เพื่อช่วยเหลือราษฎร

และต่อมาเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2551 มีพระดำริเพิ่มเติมให้เตรียมความพร้อมรองรับการปล่อยสัตว์ป่าคืนสู่ธรรมชาติ เพาะเลี้ยงขยายพันธุ์สัตว์ป่า และทำการฝึกสัตว์ป่าให้มีความพร้อมก่อนปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ ปรับปรุงเพิ่มเติมแหล่งน้ำ แหล่งอาหาร และสร้างแหล่งอาหารเสริมให้สัตว์ป่า ตลอดจนพัฒนาปรับปรุงระบบประปาให้สามารถใช้ในการบำรุงแปลงพืชอาหารสัตว์

ผลการดำเนินงาน ปี 2539   (ทดลองปลูกสร้างสวนป่าไม้เศรษฐกิจ)

1. แผนงานส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้

                            - ปลูกต้นไม้สองข้างทาง

                            - ปลูกและดูแลต้นไม้ตามแนวเขตที่ทำกิน

                            - เพาะชำกล้าไม้

                            - เพาะชำกล้าหวาย

2. แผนงานอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

                            - จัดตั้งศูนย์เฉพาะกิจ

                            - เผยแพร่และประชาสัมพันธ์

                            - ลาดตระเวนออกตรวจปราบปรามควบคุมไฟฟ้า

3. แผนงานฟื้นฟูสภาพป่า

ประโยชน์ของโครงการ

สภาพนิเวศน์ของป่าที่ปลูกทดแทนขึ้นใหม่ เนื้อที่ 8,000 ไร่ จะเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารแก่หมู่บ้านทับทิมสยาม 07 และหมู่บ้านใกล้เคียง อีกทั้งทำให้ราษฎรมีรายได้เพิ่มมากขึ้น

การเพาะชำกล้าไม้ เพื่อใช้ปลูกป่าทดแทนในเขตป่าสงวนแห่งชาติ

ผลการดำเนินงาน ปี 2544

กองทัพภาคที่ 2 ได้ดำเนินการก่อสร้างบ้านพักให้กับสมาชิกในโครงการทับทิมสยาม 07 อำเภอขุขันธ์ จำนวน 44 หลัง 

             บ้านของราษฎรสมาชิกโครงการทับทิมสยาม                          บริเวณบ้านมีสระน้ำขนาดเล็ก เลี้ยงกบ หรือปลาและมีการปลูกพืชสวน

        ที่กองทัพภาคที่ 2 ดำเนินการก่อสร้าง จำนวน 92 หลัง 

ผลการดำเนินงาน ปี 2545

กองทัพภาคที่ 2 ได้ดำเนินการก่อสร้างบ้านพักเพิ่มเติมให้แก่ราษฎร ซึ่งเป็นสมาชิกของโครงการทับทิมสยาม 07 อำเภอขุนหาญ จำนวน 34 หลัง

การก่อสร้างบ้านพักอาศัยแบบถาวร โครงการทับทิมสยาม 06 จำนวน 34 หลัง

ผลการดำเนินงาน ปี 2553

จัดทำฝายชะลอความชุ่มชื้นในพื้นที่เขตป่าอนุรักษ์ 200 ฝาย  จัดค่ายเยาวชนอนุรักษ์ป่าไม้ให้แก่เด็กนักเรียนและเยาวชน  เพาะชำหญ้าแฝกแจกจ่ายให้ราษฎรปลูก เพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ 100,000 กล้า  และเพาะชำกล้าไผ่ชนิดต่างๆ เพื่อปลูกเสริมแนวกันชนป่าอนุรักษ์และแจกจ่ายให้ราษฎรนำไปปลูกในพื้นที่ของตนเอง 100,000 กล้า

ประโยชน์ของโครงการ

ราษฎรมีจิตสำนึกในการปกป้องดูแลรักษาทรัพยากรป่าไม้ในท้องถิ่นและส่งเสริมการมีส่วนร่วมสร้างความสามัคคีของประชาชนในหมู่บ้าน ทำให้การบุกรุกทำลายทรัพยากรป่าไม้ลดลง ราษฎรและสัตว์ป่ามีแหล่งน้ำและอาหารที่สมบูรณ์จากการมีฝายชะลอความชุ่มชื้น และจะอนุรักษ์ดินและน้ำ เพื่อรักษาความสมดุลของระบบนิเวศในพื้นที่ ซึ่งราษฎรจะมีแหล่งอาหารชุมชนรวมทั้งมีอาชีพจากการหาผลผลิตจากป่าขาย สร้างรายได้ให้กับครอบครัว

ผลการดำเนินงาน ปี 2554

ปลูกหวายเสริมป่าธรรมชาติ จำนวน 300 ไร่  จัดทำฝายชะลอความชุ่มชื้นในเขตป่าอนุรักษ์ จำนวน 200 ฝาย  จัดฝึกอบรมค่ายเยาวชนอนุรักษ์ป่าไม้ ให้แก่เด็กนักเรียนและเยาวชน เพื่อปลูกจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม

ประโยชน์ของโครงการ

ทำให้ราษฎร 22 หมู่บ้าน จำนวน 3,859 ครัวเรือน ประชากร 14,887 คน  มีจิตสำนึกในการปกป้องดูแลรักษาทรัพยากรป่าไม้ในท้องถิ่น และส่งเสริมการมีส่วนร่วม สร้างความสามัคคีของประชาชนในหมู่บ้าน และเป็นการอนุรักษ์ดินและน้ำเพื่อรักษา ความสมดุลของระบบนิเวศ มีพื้นที่ป่าของหมู่บ้านเพิ่มมากขึ้น ราษฎรสามารถหาอาหารป่าเป็นการส่งเสริมอาชีพจากการหาผลผลิตจากป่าขายสร้างรายได้ให้กับครอบครัว

ผลการดำเนินงาน ปี 2555

ปลูกหวายเสริมป่าธรรมชาติ 100 ไร่ เพื่อเป็นแนวกันชนและแหล่งอาหาร จัดทำฝายชะลอความชุ่มชื้นในเขตป่าอนุรักษ์ จำนวน 200 แห่ง  จัดฝึกอบรมค่ายเยาวชนอนุรักษ์ป่าไม้ให้แก่เด็กนักเรียนและเยาวชน จำนวน 2 รุ่น

ประโยชน์ของโครงการ

การดำเนินงานช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้ ราษฎรในพื้นที่โครงการมีแหล่งอาหารจากป่าเพิ่มขึ้น มีรายได้เสริมจากการจ้างแรงงาน และมีส่วนร่วมในการปกป้องดูแลรักษาทรัพยากรป่าไม้ นอกจากนี้กิจกรรมฝึกอบรมค่ายเยาวชนอนุรักษ์ป่าไม้ยังเป็นส่วนสำคัญการปลูกฝังจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ให้กับกลุ่มนักเรียนและเยาวชนซึ่งจะมีส่วนร่วมในการดูแลผืนป่าในอนาคตต่อไป

ผลการดำเนินงาน ปี 2556

ปลูกหวายเสริมป่าธรรมชาติ 100 ไร่ จัดทำฝายชะลอความชุ่มชื้นในเขตป่าอนุรักษ์ 100 แห่ง จัดฝึกอบรมค่ายเยาวชนอนุรักษ์ป่าไม้ให้แก่เด็กนักเรียนและเยาวชน 1 รุ่น เพาะชำกล้าไม้สะตอ 10,000 กล้า ขณะนี้ดำเนินการเสร็จแล้ว

ประโยชน์ของโครงการ

เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้ทำให้ราษฎรในพื้นที่โครงการมีแหล่งอาหารเสริมจากป่าเพิ่มขึ้นมีรายได้เสริม และปลูกฝังจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ป่าไม้       ให้เยาวชนมีส่วนร่วมในการปกป้องดูแลรักษาทรัพยากรป่าไม้ในอนาคตต่อไป