โครงการพัฒนาลุ่มน้ำทอน-ห้วยหินสิ่ว

จังหวัดหนองคาย

เรื่องเดิม

  เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2532 และ 1 ธันวาคม 2535 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระราชดำริให้พิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำ และเขื่อนทดน้ำที่ลำห้วยทอน และห้วยสาขาของห้วยทอน เพื่อจัดหาน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูก ในเขตตำบลต่างๆ ของอำเภอศรีเชียงใหม่ อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย และอำเภอน้ำโสม อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี และ ควรพิจารณาอนุรักษ์ป่าไม้ ต้นน้ำลำธารไว้ และจัดหาน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกของหมู่บ้าน จังหวัดหนองคาย และอุดรธานี และให้มีการจัดสร้าง “พุทธอุทยาน” ขึ้น เพื่อควบคุมดูแลรักษาป่าไม้ และสัตว์ป่าด้วย

ผลการดำเนินงาน ปี 2537

- งานป้องกันและรักษาป่า 111,250 ไร่

- งานปลูกป่า 500 ไร่

- เพาะชำกล้าไม้ 400,000 ต้น

- อบรมอาสาสมัคร และเยาวชน 4 รุ่น

- งานพัฒนาหมู่บ้านป่าไม้

ประโยชน์ของโครงการ

รักษาพื้นที่ต้นน้ำลำธารของอ่างเก็บน้ำ จำนวน 5 อ่าง พื้นที่ประมาณ 111,250 ไร่ ราษฎรได้ประโยชน์ในเรื่องน้ำเพื่อการเพาะปลูก

งานป้องกันรักษาป่าพื้นที่ จำนวน 111,250 ไร่ โดยจัดตั้งหน่วยรักษาป่าคอยดูแลป้องกันการตัดไม้ทำลายป่า และประชาสัมพันธ์ให้ราษฎรเข้าใจด้วย

                        พื้นที่ป่าไม้ที่ถูกบุกรุกทำลาย                                         แปลงสาธิตวนเกษตร โดยปลูกพืชไร่ผสมผสานกับการปลูกป่าไม้

ผลการดำเนินงาน ปี 2539  (พัฒนาอาชีพ)

                        - ส่งเสริมการเพาะเลี้ยงปลา

                        - ขุดสระน้ำในไร่นา ขนาดความจุ 2,500 ลูกบาศก์เมตร จำนวน 23 บ่อ

                        - ปลูกหญ้าแฝก สาธิตการใช้ปุ๋ย

                        - ส่งเสริมการสร้างสวนผลไม้

                        - ส่งเสริมการเลี้ยงไก่

                        - ฝึกอบรมการเกษตรตามรูปแบบทฤษฎีใหม่

ประโยชน์ของโครงการ

1. เกษตรกรที่ร่วมโครงการฯ จะมีการพัฒนาที่ดีขึ้น มีความเข้าใจ รู้จักคิด รู้จักทำการเกษตรในลักษณะผสมผสานตามแนวพระราชดำริทฤษฎีใหม่

2. เพิ่มรายได้ และสภาพความเป็นอยู่ของราษำรในพื้นที่ที่ร่วมโครงการฯ

โครงการฝายห้วยทอน  จังหวัดหนองคาย

ผลการดำเนินงาน ปี 2539    

ก่อสร้างฝายกั้นน้ำ ขนาดสูง 7.5 เมตร ยาว 65 เมตร พร้อมท่อส่งน้ำ และอาคารประกอบ

ประโยชน์ของโครงการ

ทำให้ราษฎร จำนวน 6 หมู่บ้าน 990 ครัวเรือน จำนวน 4,980 คน มีน้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภค และการเกษตรกรรมได้ตลอดปี

ฝายคันกั้น ขนาดความสูง 7.5 เมตร ยาว 65 เมตร

ผลการดำเนินงาน ปี 2540

สำนักงาน กปร. ได้ประสานงานกับกรมชลประทานดำเนินการสำรวจสภาพพื้นที่และพิจารณาตามความเหมาะสมแล้ว เห็นควรดำเนินการพัฒนาลุ่มน้ำทอนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จำนวน 6 โครงการ สามารถเก็บกักน้ำประมาณทั้งสิ้น จำนวน 29.40 ล้านลูกบาศก์เมตร และส่งน้ำสนับสนุนพื้นที่ที่ได้รับประโยชน์ จำนวน 41,200 ไร่

1. ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยทอนตอนบน ซึ่งกรมชลประทานได้ดำเนินการก่อสร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว เมื่อปี พ.ศ. 2537 ต่อมาเมื่อวันที่ 8 มกราคม 2539 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้มีพระราชดำริเพิ่มเติมให้พิจารณาดำเนินการก่อสร้างระบบส่งน้ำของอ่างเก็บน้ำห้วยทอน บ้านทอนเหนือ ตำบลพระพุทธบาท อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย เพื่อส่งน้ำเพิ่มเติมให้แก่สระเก็บน้ำประจำไร่นาของราษฎรตามแนวทฤษฎีใหม่โ

ผลการดำเนินงาน ปี 2540 ได้ดำเนินการก่อสร้างระบบชลประทานบ่อพักน้ำ บ่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ขนาด 5 X 5 เมตร ลึก 6 เมตร จำนวน 10 บ่อ พร้อมอาคารสูบน้ำ 1 แห่ง

ประโยชน์ของโครงการ

1. ราษฎร 5 หมู่บ้าน 2 ตำบล ของอำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย จำนวน 410 ครัวเรือน 1,145 คน มีน้ำใช้ในการเพาะปลูก

2. ก่อให้เกิดประโยชน์โดยตรงแก่พื้นที่เพาะปลูก จำนวน 2,800 ไร่

     ก่อสร้างบ่อพักน้ำคอนกรีตเสริมเหล็ก ขนาด 5 X 5 เมตร ลึก 6 เมตร             อาคารสูบน้ำเพื่อนำน้ำไปช่วยเหลือเกษตรกรเติมสระเก็บน้ำ

2. ก่อสร้างฝายห้วยทอน ซึ่งเมื่อปี 2539 ได้ดำเนินการก่อสร้างฝายกั้นน้ำ ขนาดสูง 7.5 เมตร ยาว 65 เมตร พร้อมท่อส่งน้ำ และอาคารประกอบ 

    ทำให้ราษฎร จำนวน 6 หมู่บ้าน 990 ครัวเรือน จำนวน 4,980 คน มีน้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภค และการเกษตรกรรมได้ตลอดปี

3. ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยหินแก้ว

ผลการดำเนินงาน ปี 2540 ได้ดำเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดความจุ 4,000,000 ลูกบาศก์เมตร

ประโยชน์ของโครงการ

1. ราษฎร จำนวน 545 ครัวเรือน จำนวน 2,725 คน ได้ใช้น้ำอุปโภค-บริโภค เลี้ยงสัตว์ การประมง การเพาะปลูก และสามารถป้องกันอุทกภัยได้ด้วย

2. จะก่อให้เกิดประโยชน์โดยตรงแก่พื้นที่ จำนวน 5,500 ไร่

ก่อสร้างอ่างเก็บห้วยหินแก้ว น้ำขนาดความจุ 4,000,000 ลูกบาศก์เมตร

บดอัดแน่นหินคลุกฐานบ่อพักน้ำ

เทคอนกรีตสันฝาย

งานปรับปรุงฐานรากเขื่อน

ผลการดำเนินงาน ปี 2555

ปรับปรุงระบบนิเวศต้นน้ำโดยก่อสร้างฝายต้นน้ำแบบผสมผสาน จำนวน 200 แห่ง จัดทำป่าเปียก ปลูกป่าทดแทนฟื้นฟูพื้นที่ป่าต้นน้ำ ปลูกหวายเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ และจัดทำแนวกันไฟ 

ประโยชน์ของโครงการ

ทำให้พื้นที่ป่าต้นน้ำลำธารได้รับการอนุรักษ์และฟื้นฟูให้มีความอุดมสมบูรณ์ และเป็นแหล่งต้นน้ำที่สำคัญที่ช่วยหล่อเลี้ยงอ่างเก็บน้ำในเขตโครงการพัฒนาลุ่มน้ำห้วยทอนฯ นอกจากนี้การดำเนินงานยังมีการจ้างแรงงานซึ่งช่วยสร้างงานสร้างรายได้ให้กับราษฎรในพื้นที่ด้วย 

ผลการดำเนินงาน ปี 2556

จัดทำฝายต้นน้ำแบบผสมผสาน 200 แห่ง จัดทำป่าเปียก 20 ไร่ ปลูกป่าฟื้นฟูพื้นที่ป่าต้นน้ำ 150 ไร่ ปลูกป่าปรับปรุงระบบนิเวศต้นน้ำ 300 ไร่ ปลูกหวายเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ 100 ไร่  ปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง 50 ไร่  เพาะชำกล้าไม้มีค่าเพื่อแจกจ่ายราษฎร 100,000 กล้า และจัดทำแนวกันไฟ ระยะทาง 30 กิโลเมตร

ประโยชน์ของโครงการ

ทำให้มีพื้นที่ป่าไม้เพิ่มขึ้น สร้างความชุ่มชื้นและมีระบบอนุรักษ์ดินและน้ำที่ดี มีแนวป้องกันไฟป่าเป็นการรักษาระบบนิเวศป่าต้นน้ำในระยะยาวและสร้างจิตสำนึกและเพิ่มเครือข่ายในการดูแลและอนุรักษ์ทรัพยากรด้านป่าไม้ โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนทำให้คนอยู่กับป่าได้อย่างสมดุล