โครงการศูนย์ 100 ปี หม่อมหลวงบัว กิติยากร 

ตำบลบางสมบูรณ์ อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก

ความเป็นมา

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานพระราชดำริให้สำนักงานมูลนิธิ   ชัยพัฒนา ดำเนินการรับโอนที่ดินซึ่งท่านผู้หญิงยสวดี บูรณะสัมฤทธิ์ อัมพรไพศาล ขอพระราชทานน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดิน จำนวน 1 แปลง แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อทรงใช้ประโยชน์ในมูลนิธิชัยพัฒนา เนื้อที่ 227 ไร่ 3 งาน 55 ตารางวา ตั้งอยู่ที่ ตำบลบึงพระอาจารย์ อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก เพื่อใช้ประโยชน์ในมูลนิธิชัยพัฒนา โดยสำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนาได้ดำเนินการรับโอนกรรมสิทธิ์ เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2551

แนวพระราชดำริ

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มูลนิธิชัยพัฒนาดำเนินการจัดตั้ง “ศูนย์ 100 ปี หม่อมหลวง บัว กิติยากร” ขึ้นเป็นที่ระลึกในวาระครบรอบ 100 ปีหม่อมหลวงบัว กิติยากร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นศูนย์เพาะพันธุ์มะรุม และเป็นแหล่งรวบรวมความรู้ด้านการเพาะปลูกมะรุม การขยายพันธุ์มะรุม และการส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากมะรุมให้กับเกษตรกร และผู้สนใจ

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีได้เสด็จพระราชดำเนินเพื่อทรงเปิดศูนย์ 100 ปี หม่อมหลวงบัว กิติยากร เมื่อวันพุธที่ 25 พฤศจิกายน 2552 ซึ่งเป็นคล้ายวันเกิดของหม่อมหลวงบัว กิติยากร และได้ทรงปลูกต้นมะรุมจากประเทศอินเดีย และพันธุ์ท้องถิ่นต่างๆ ร่วมกับสมาชิกราชสกุลกิติยากร และราชสกุลสนิทวงศ์ รวมทั้งแขกผู้มีเกียรติ และตัวแทนราษฎรในพื้นที่

ต่อมาเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2552 ได้พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติมกับนายพิสุทธิ์ วิจารสรณ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาดิน ให้ดำเนินการเปิดพื้นที่เพิ่มเติมอีก 90 ไร่ และการวางแผนศึกษาทดสอบต่อไป

หน่วยงานรับผิดชอบ    สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา

ผลการดำเนินงาน

สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา ได้ดำเนินการเปิดพื้นที่แปลงดังกล่าว จำนวน 30 ไร่ เพื่อปลูกมะรุมในเบื้องต้นเพื่อเป็นการเตรียมการรับเสด็จฯ มาทรงเปิดโครงการ ในวันที่ 25 พฤศจิกายน 2552 หลังจากนั้นได้ทำการเปิดพื้นที่อีก 60 ไร่  รวมเป็นพื้นที่ปลูกมะรุมทั้งสิ้น 90 ไร่ เพื่อดำเนินศึกษาทดสอบ ตามที่ได้พระราชทานพระราชกระแสต่อไป

แนวทางการดำเนินงานในปี 2554

1. การดำเนินการดูแลแปลงมะรุมที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จฯ มาทรงเปิดโครงการฯ พื้นที่รวมทั้งสิ้น 30 ไร่ และได้มีการปลูกพืชผักสวนครัวเพิ่มเติมเพื่อเป็นการสร้างรายได้ของโครงการด้วย

2. การดูแลพื้นที่ปลูกมะรุมเพิ่มเติมอีก 90 ไร่ โดยจะได้ดำเนินการปรับปรุงดินและปลูกมะรุมเพิ่มเติมตามแผนงานที่กำหนดไว้ต่อไป

ศูนย์เพาะพันธุ์และแหล่งรวบรวมความรู้ด้านการเพาะปลูก ขยายพันธุ์ และการส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากมะรุมให้กับเกษตรกร

ถอดบทเรียน