โครงการแปลงสาธิตการเกษตรแบบผสมผสาน

ตำบลบึงชำอ้อ อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี

ความเป็นมา

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รับที่ดิน จำนวนเนื้อที่ 24 ไร่ 3 งาน 19 ตารางวา ไว้เพื่อประกอบกิจกรรมของมูลนิธิชัยพัฒนา เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2542

พระราชดำริ

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานพระราชดำริ ให้จัดทำแปลงสาธิตด้านการเกษตรที่เน้นการทำนา และการทำสวนส้ม ดำเนินการร่วมกับพืชชนิดอื่นเพื่อความหลากหลาย และให้มีเกษตรกรเข้าร่วมดำเนินการในพื้นที่ด้วย ต่อมาได้พระราชทานพระราชดำริให้ดำเนินการทดสอบการปลูกปาล์มเพื่อทดแทนสวนส้มที่เสียหาย

หน่วยงานรับผิดชอบ

สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา และกรมวิชาการเกษตร

ผลการดำเนินงาน

     การดำเนินกิจกรรมการเกษตรแบบผสมผสาน ระหว่างพืชกับพืช ได้แก่ ข้าว ปาล์ม ไม้ผล พืชผัก และ ไม้ดอก โดยเน้นการปลูกข้าวเพื่อผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์จำหน่ายแก่เกษตรที่ขาดแคลนเมล็ดพันธุ์ดี ทั้งนี้แบ่งพื้นทื่ออกเป็น 3 ส่วน ประกอบด้วย

      1. แปลงนา เนื้อที่ประมาณ 9 ไร่

     2. ยกร่องขนาด 6 x  20 เมตร จำนวน 52 ร่อง ระยะห่างระหว่างร่อง 1.5 เมตร เพื่อดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก กิจกรรมปาล์มน้ำมัน กิจกรรมไม้ผล กิจกรรมพืชผัก และกิจกรรมไม้ดอก โดยปลูกปาล์มน้ำมัน 29 ร่อง กระท้อน 3 ร่อง และทับทิม 3 ร่อง และส่วนที่เหลือกอีก 17 ร่อง ปลูกพืชผักสลับกันไปตามฤดูกาล

     3. สระกักเก็บน้ำขนาดกว้าง 24 x 80 เมตร

     ในปี 2553 สามารถผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวปทุมธานี 1   7,020 กิโลกรัม ที่ความชื้น 13 เปอร์เซ็นต์ปาล์มน้ำมัน 15,579 กิโลกรัม พืชผัก และพืชสวนครัว 2,028 กิโลกรัม ไม้ผล 46 กิโลกรัม มะพร้าว 566 ลูกกล้วย 2,068 หวี โดยผลผลิตที่ได้ทั้งหมดได้นำไปจำหน่าย 

การดำเนินงานในระยะต่อไป

     กิจกรรมนาข้าวจะขยายผลการผลิตเมล็ดพันธุ์จำหน่ายให้กับเกษตรกร เพื่อขยายพื้นที่ปลูกข้าวพันธุ์ดี ในส่วนของปาล์มน้ำมันจะดูแลรักษา และตัดจำหน่ายแก่โรงงาน เพื่อเป็นรายได้ และในส่วนของพืชผักผลไม้ เน้นการปลูกพืชผักรับประทานใบ สลับกับพืชไร่ และข้าวโพดหวาน รวมทั้ง พิจารณาปลูกพืชที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาด และผู้บริโภค เพื่อเป็นตัวอย่างการพัฒนา และจำหน่ายเพิ่มรายได้ให้กับโครงการ

ถอดบทเรียน