เรื่องเดิม

                    พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานพระราชดำริ เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๔๒ ความโดยสรุปว่า ช้างป่าควรอยู่ในป่า เพียงแต่ต้องทำให้ป่านั้นมีอาหารช้างให้เพียงพอ การปฏิบัติคือ ให้ไปสร้างอาหารในป่าเป็นแปลงเล็กๆ และกระจาย

                  พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานพระราชดำริ เมื่อวันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๔๖ ณ วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เกี่ยวกับโครงการเพิ่มประสิทธิภาพการกักเก็บน้ำของอ่างเก็บน้ำยางชุมอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ให้พิจารณาก่อสร้างฝายต้นน้ำ (Check Dam) สระน้ำบนตำบลหาดขามขนาดเล็กตามลำห้วยในพื้นที่เหนืออ่างเก็บน้ำยางชุมฯ เพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ ซึ่งจะชะลอน้ำไม่ให้เกิดน้ำท่วม เกิดความชุ่มชื้นและช้างมีน้ำกินด้วย โดยให้พิจารณาก่อสร้างเป็นช่วงๆ หรืออาจจะทำเป็นบ่อพักน้ำหรือกะโหลก เพื่อพักน้ำและต่อท่อนำน้ำไปใช้ หรือใส่ท่อไปถังพักน้ำและกระจายน้ำ ทำให้เกิดความชุ่มชื้นกับป่าไม้ เป็นแหล่งน้ำ และพื้นที่สร้างแหล่งอาหารช้างต่อไป

ผลการดำเนินงานปี ๒๕๖๐

                      กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้ดำเนินการปรับปรุงแหล่งน้ำธรรมชาติ จำนวน ๔ แห่ง เพื่อใช้เป็นแหล่งน้ำสำหรับช้างป่าและสัตว์ป่า และได้จัดทำฝายต้นน้ำแบบผสมผสาน จำนวน ๒๐๐ แห่ง ฝายต้นน้ำแบบกึ่งถาวร จำนวน ๑๐ แห่ง นอกจากนี้ ยังได้ปรับปรุงแหล่งอาหารสัตว์ โดยการจัดทำโป่งเทียม จำนวน ๓๐ แห่ง และจัดหารวบรวมพืชอาหารสัตว์ป่า ได้แก่ พันธุ์ไผ่ท้องถิ่น จำนวน ๔๕,๐๐๐ กล้า

ประโยชน์ที่ได้รับ

                       สามารถเพิ่มแหล่งน้ำและแหล่งอาหารสำหรับช้างป่าและสัตว์ป่าอื่นๆ โดยการปรับปรุงแหล่งน้ำธรรมชาติเดิมในพื้นที่ และก่อสร้างฝายต้นน้ำแบบผสมผสาน และฝายต้นน้ำแบบกึ่งถาวร รวมถึงปรับปรุงแหล่งอาหารสัตว์โดยการจัดทำโป่งเทียม และปลูกพืชอาหารสัตว์ป่า ได้แก่ พันธุ์ไผ่ท้องถิ่น ทำให้ช้างป่าและสัตว์ป่ามีอาหารเพียงพอสำหรับการดำรงชีวิต ไม่ต้องออกจากป่า มาบุกรุกทำลายพื้นที่การเกษตรของราษฎรในพื้นที่ ช่วยลดปัญหากระทบกระทั่งระหว่างคนกับช้างป่า และสร้างจิตสำนึกให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ช้างป่าและสัตว์ป่า

โครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่ากุยบุรี

อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ระวาง ๔๙๓๓ III

ที่มา : กองประสานงานโครงการพื้นที่ ๑
ข้อมูล ณ วันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑

ถอดบทเรียน