ความเป็นมา

เมื่อวันที่  30  มิถุนายน  2532  ณ พระราชวังไกลกังวล  หัวหิน  จ.ประจวบคีรีขันธ์  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำริ เกี่ยวกับการจัดหาน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกในเขต อ.หัวหิน  ซึ่งในปัจจุบันราษฎรต้องประสบกับปัญหาความแห้งแล้งและขาดแคลนน้ำอยู่โดยทั่วไป  อ่างเก็บน้ำจำนวนมากที่สร้างไว้มีขนาดเล็กสำหรับอ่างเก็บน้ำที่มีขนาดความจุพอสมควรก็มีเพียงอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดและอ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขามเท่านั้น  จึงเห็นสมควรก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดความจุมาก ๆ  ตามท้องที่ต่าง ๆ ที่เหมาะสมอาทิ  ในเขตตำบลหนองพลับ  ซึ่งมีโครงการพัฒนาที่ดินหนองพลับอันเนื่องมาจากพระราชดำริ  ที่ขาดแคลนน้ำมากในเวลาฝนแล้งและต่อมาในวันที่  24  กรกฎาคม  2535  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้มีพระราชดำริเพิ่มเติมให้กรมชลประทานจัดหาน้ำจากอ่างเก็บน้ำที่มีศักยภาพดีกว่ามาช่วยเหลืออ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดต่อไป

เมื่อวันที่  22  กรกฎาคม   2535 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปทรงปลูกหญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ  ณ  พื้นที่ส่งน้ำหมู่บ้านชาวไทยมุสลิมด้านท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยทรายได้พระราชทานพระราชดำริ  ดังนี้

     1.สมควรพิจารณาความเหมาะสมในการผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดผ่านสันทำนบของอ่างพักน้ำเขากระปุกลงอ่างเก็บน้ำห้วยทราย ซึ่งปัจจุบันมีสภาพขาดแคลนน้ำมาก  เพื่อให้สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกของอ่างเก็บน้ำห้วยทราย  และบริเวณใกล้เคียงได้ตามวัตถุประสงค์โครงการ

2. ควรพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำในลำน้ำสาขาของลุ่มน้ำห้วยตะแปดเพื่อเป็นแหล่งเก็บกักน้ำเสริมให้อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด
3. ควรเร่งพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยไม้ตาย  ส่วนพื้นที่ตอนบนของอ่างฯ ควรพิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กกระจายในบริเวณต่าง ๆ ตามความเหมาะสม

เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2535 ณ พระราชวังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ได้พระราชทานพระราชดำริให้กรมชลประทานพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างระบบผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำหรือแหล่งน้ำที่มีศักยภาพที่ดีและมีความเหมาะสมไปลงอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด ซึ่งมีน้ำไหลลงอ่างเก็บน้ำในแต่ละปีน้อย ไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้ทำการเกษตรและอุปโภค – บริโภคของราษฎรในบริเวณโครงการฯ

เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2539 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชดำเนินทอดพระเนตร ศูนย์ฯ ได้พระราชทานพระราชดำริกับนายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการ กปร. นายรุ่งเรือง  จุลชาต อธิบดีกรมชลประทาน และนายสุพจน์ รุจิรกุล ผู้อำนวยการสำนักงานกิจกรรมพิเศษ ให้เร่งรัดก่อสร้างโครงการระบบท่อผันน้ำอ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขาม – อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด

ตามพระราชดำริดังกล่าวข้างต้นและผู้บริหารระดับสูงของกรมชลประทาน ได้สั่งการให้โครงการชลประทานเพชรบุรี ดำเนินการดังนี้

1. วางโครงการผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขาม – อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดพร้อมช่วยเหลือราษฎรตามแนวที่ท่อผันน้ำผ่าน
2. วางท่อโครงการท่อผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด – อ่างเก็บน้ำห้วยทราย ในบริเวณศูนย์สาธิตสหกรณ์หุบกะพง
3. วางโครงการผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยไทรงาม – อ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขาม  พร้อมมีวาล์วปิด – เปิด  ลงอ่างเก็บน้ำห้วยไม้ตาย

การดำเนินงาน

ในปี พ.ศ. 2536 โครงการชลประทานเพชรบุรี ได้รับอนุมัติจากกรมชลประทานให้ก่อสร้างระบบท่อผันน้ำอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด – อ่างเก็บน้ำห้วยทราย เป็นท่อซีเมนต์ใยหิน (ท่อ Asbestos Cement) ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 600 มิลลิเมตร ความยาว 7.2000 กิโลเมตร พร้อมอาคารประกอบ โดยรับน้ำจากคลองส่งน้ำสายใหญ่ฝั่งขวาของอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด ที่ กม. 2+440 บริเวณใกล้สันทำนบอ่างพักน้ำเขากระปุก สามารถผันน้ำเมื่ออ่างเก็บน้ำห้วยทรายขาดแคลนน้ำได้วินาทีละ 160 ลิตร ประโยชน์ที่ได้จากการก่อสร้างระบบผันน้ำดังกล่าว ช่วยให้ราษฎรหมู่บ้านชาวไทยมุสลิมและบริเวณใกล้เคียงมีน้ำใช้ทำการเกษตร เนื้อที่ประมาณ 1,200 ไร่ รวมทั้งมีน้ำใช้เพื่อการอุปโภค บริโภคได้ตลอดปี การก่อสร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2536

ถอดบทเรียน