เมื่อวันที่  30 มิถุนายน 2532  ณ พระราชวังไกลกังวล  หัวหิน  จ.ประจวบคีรีขันธ์  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับการจัดหาน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกในเขต อ.หัวหิน ซึ่งในปัจจุบันราษฎรต้องประสบกับปัญหาความแห้งแล้ง และขาดแคลนน้ำอยู่โดยทั่วไป  อ่างเก็บน้ำจำนวนมากที่สร้างไว้มีขนาดเล็กสำหรับอ่างเก็บน้ำที่มีขนาดความจุพอสมควรก็มีเพียงอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดและอ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขามเท่านั้น  จึงเห็นสมควรก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดความจุมาก ๆ  ตามท้องที่ต่าง ๆ ที่เหมาะสมอาทิ  ในเขตตำบลหนองพลับ  ซึ่งมีโครงการพัฒนาที่ดินหนองพลับอันเนื่องมาจากพระราชดำริ  ที่ขาดแคลนน้ำมากในเวลาฝนแล้งและต่อมาในวันที่  24  กรกฎาคม  2535  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้มีพระราชดำริเพิ่มเติมให้กรมชลประทานจัดหาน้ำจากอ่างเก็บน้ำที่มีศักยภาพดีกว่ามาช่วยเหลืออ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดต่อไป

                   เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม  2535   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปทรงปลูกหญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ  ณ  พื้นที่ส่งน้ำหมู่บ้านชาวไทยมุสลิมด้านท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยทรายได้พระราชทาน  พระราชดำริ  ดังนี้

                  1. สมควรพิจารณาความเหมาะสม  ในการผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด  ผ่านสันทำนบของอ่างพักน้ำเขากระปุก ลงอ่างเก็บน้ำห้วยทราย  ซึ่งปัจจุบัน มีสภาพขาดแคลนน้ำมาก  เพื่อให้สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกของอ่างเก็บน้ำห้วยทราย  และบริเวณใกล้เคียงได้ตามวัตถุประสงค์โครงการ

                  2. ควรพิจารณาวางโครงการ     และก่อสร้างอ่างเก็บน้ำ   ในลำน้ำสาขาของลุ่มน้ำห้วยตะแปดเพื่อเป็นแหล่งเก็บกักน้ำเสริมให้อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด

                  3. ควรเร่งพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยไม้ตาย ส่วนพื้นที่ตอนบนของอ่างฯ ควรพิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กกระจายในบริเวณต่าง ๆ ตามความเหมาะสม

                   เมื่อวันที่  24  กรกฎาคม  2535  ณ พระราชวังไกลกังวล  อำเภอหัวหิน  จังหวัดประจวบคีรีขันธ์  ได้พระราชทานพระราชดำริให้กรมชลประทานพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างระบบผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำ  หรือแหล่งน้ำที่มีศักยภาพที่ดี   และมีความเหมาะสม   ไปลงอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด  ซึ่งมีน้ำไหลลงอ่างเก็บน้ำในแต่ละปีน้อย  ไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้ทำการเกษตรและอุปโภค – บริโภค ของราษฎรในบริเวณโครงการฯ

                   เมื่อวันที่  6  สิงหาคม  2539  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชดำเนินทอดพระเนตรศูนย์ฯ ได้พระราชทานพระราชดำริกับนายสุเมธ  ตันติเวชกุล  เลขาธิการ กปร. นายรุ่งเรือง  จุลชาต  อธิบดีกรมชลประทาน  และนายสุพจน์  รุจิรกุล  ผู้อำนวยการสำนักงานกิจกรรมพิเศษ  ให้เร่งรัดก่อสร้างโครงการระบบท่อผันน้ำอ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขาม – อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด

 สถานที่ตั้ง

                  โครงการเครือข่ายอ่างเก็บน้ำ (อ่างพวง) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ทำการหัวงาน อยู่ที่อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด ตั้งอยู่ที่ประมาณพิกัด 47 PNQ 970-067 ตามแผนที่มาตราส่วน 1:50,000 ระวาง 4934 II  ลำดับชุด L-7018 บริเวณพื้นที่ตำบลสามพระยา อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี

วัตถุประสงค์ของโครงการ

          1. เพื่อเก็บกักน้ำไว้ในลำน้ำ  และทดน้ำให้มีระดับสูงขึ้นจนสามารถส่งน้ำเข้าท่อส่งน้ำไปยังพื้นที่ที่ได้รับประโยชน์เพื่อการอุปโภค – บริโภคและการเกษตรกรรมในช่วงฤดูแล้งของราษฎร หมู่ที่ 7, 9 และ 10  ตำบลบ้านนา    และในบริเวณใกล้เคียง   เพื่อผันน้ำจากอ่างฯที่มีศักยภาพดีกว่า  มาช่วยเหลืออ่างฯ ที่มีศักยภาพน้อยกว่า

          2. การกระจายน้ำเข้าสู่ระบบทำให้สามารถช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรและการอุปโภค บริโภคของเกษตรกรได้เป็นวงกว้างและทั่วถึง

          3. เป็นการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพเพราะปริมาณน้ำที่ผันเข้าสู่ระบบ ส่วนใหญ่จะผันน้ำปริมาณส่วนเกินของอ่างฯ ตัวแม่  ซึ่งจะต้องล้นอ่างฯ ทิ้งลงสู่ลำห้วยออกสู่ทะเลเป็นประจำ (ในปีฝนปกติ )

          4. เพื่อนำน้ำมาช่วยเหลือกิจกรรมการศึกษาวิจัยของหน่วยงานต่าง ๆ ภายในศูนย์ห้วยทรายฯ รวมทั้งการเพาะปลูกและการอุปโภค - บริโภคของราษฎร ในเขตโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริต่าง ๆ ในเขตจังหวัดเพชรบุรี

หลักการทำงานของอ่างพวง

การทำงานของอ่างพวงมีหลักการอยู่ว่า อ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ที่อยู่ตอนบนสามารถปล่อยน้ำลงมาเติมอ่างเก็บน้ำที่มีขนาดเล็กได้ ที่อยู่ตอนล่างได้ โดยการเชื่อมต่อท่อส่งน้ำในแต่ละอ่างเก็บน้ำเข้าหากัน ดังแสดงตามภาพระบบบริหารจัดการน้ำในระบบเครือข่ายอ่างเก็บน้ำ (อ่างพวง) ทำให้การบริหารจัดการน้ำเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ราษฎรสามารถมีน้ำใช้เพื่อการอุปโภค บริโภคตลอดจนการใช้น้ำเพื่อการเกษตรทั้งนี้จะต้องมีแผนงานในการใช้จ่ายน้ำของแต่ละปีหรือฤดูกาลเพาะปลูก เพื่อให้มีน้ำในการบริหารได้ตลอดทั้งปี

ถอดบทเรียน