โครงการ พัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนา (สวนผลไม้ สวนปาล์ม ป่าชุมชน)
สถานที่ตั้ง
ตำบล คลองปูน อำเภอ แกลง จังหวัด ระยอง
รายละเอียดโครงการ ถอดบทเรียน
ความเป็นมา
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รับที่ดินที่นางสุชาดา ฉายาชวลิตน้อมเกล้าฯ
ถวาย จำนวน 4 แปลง รวมพื้นที่ประมาณ 32 ไร่ แปลงที่ 1 พื้นที่ประมาณ 13ไร่ เดิมเป็นแปลงไม้ผลเก่าที่ขาดการดูแล
รักษาทำให้ต้นไม้ผลมีสภาพต้นที่ทรุดโทรม จำเป็นต้องเร่งปรับปรุงและฟื้นฟูสภาพสวนให้มีความอุดมสมบูรณ์ ประกอบด้วยไม้ผล
หลายชนิด เช่น ทุเรียน มังคุด เงาะ ลองกอง แปลงที่ 2 พื้นที่ประมาณ 10 ไร่ เป็นแปลงยางพาราเก่าที่หมดสภาพการกรีด
ดำเนินการปรับเปลี่ยนพื้นที่เป็นแปลงทดสอบปาล์มน้ำมัน แปลงที่ 3 มีพื้นที่ประมาณ 9 ไร่ เป็นแปลงยางพาราเก่าที่หมดสภาพ
การกรีด สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 ได้ร่วมกับงานวิชาการป่าไม้ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจาก
พระราชดำริและชุมชนดำเนินการปลูกป่าชุมชนแปลงที่ 4 พื้นที่ประมาณ 100 ตารางเมตร เป็นบ่อเก็บน้ำที่อยู่ติดกับคลองสาธารณะ
แแนวพระาชดำริ
1. มอบที่ดินให้สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จัดทำแปลงสาธิตสวนผลไม้แบบก้าวหน้า
โดยได้เริ่มดำเนินการในปี 2545
2. หาที่ดินเพื่อจัดทำแปลงศึกษา และทดสอบพันธุ์ปาล์มน้ำมัน
3. จัดให้ทำแปลงไม้ป่าชุมชน ให้ประชาชนในพื้นที่ใกล้เคียงเข้ามาใช้ประโยชน์ และศึกษา
พืชท้องถิ่นในชุมชน
วัตถุประสงค์
1. ปรับปรุงและฟื้นฟูสภาพสวนไม้ผลให้มีความอุดมสมบูรณ์ โดยใช้เทคโนโลยีการผลิตพืชที่ถูกต้อง
เหมาะสม
2. จัดทำแปลงศึกษาทดสอบพันธุ์ปาล์มน้ำมัน
3. ปลูกสร้างป่าชุมชนโดยร่วมมือกับส่วนราชการ และชุมชนในพื้นที
กิจกรรม
1. แปลงต้นแบบการผลิตไม้ผลที่ถูกต้องเหมาะสม
2. แปลงศึกษาทดสอบพันธุ์ปาล์มน้ำมัน
3. แปลงป่าชุมชนเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ และประโยชน์ใช้สอยของชุมชน
หน่วยงานรับผิดชอบ
- มูลนิธิชัยพัฒนา
- สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 กรมวิชาการเกษตร
- ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรระยอง
การดำเนินงานที่ผ่านมา
1. สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กรมวิชาการเกษตร
โดยจัดแบ่งพื้นที่ออกได้ดังนี้
1.1 พื้นที่จำนวนประมาณ 13 ไร่ เป็นแปลงไม้ผลเก่า ได้มอบหมายให้สำนักวิจัยและ
พัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 จังหวัดจันทบุรี (กรมวิชาการเกษตร) ดำเนินการปรับปรุงและจัดทำโครงการแปลงสาธิตสวนไม้ผล
แบบก้าวหน้า (เกษตรผสมผสาน) เพื่อใช้เป็นแหล่งสาธิตการผลิตไม้ผลพันธุ์ดี
1.2 พื้นที่จำนวนประมาณ 10 ไร่ เป็นแปลงยางพาราเก่าที่หมดสภาพการกรีด ได้มอบหมายให้
สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 จังหวัดจันทบุรี (กรมวิชาการเกษตร) ดำเนินการจัดทำแปลงศึกษาและทดสอบพันธุ์
ปาล์มน้ำมัน
1.3 พื้นที่จำนวนประมาณ ๙ ไร่ เป็นแปลงสวนยางพาราเก่าที่หมดสภาพการกรีด ได้มอบหมาย
ให้สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 จังหวัดจันทบุรี (กรมวิชาการเกษตร) และศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่อง
มาจากพระราชดำริ ดำเนินการปรับปรุงและพัฒนาพื้นที่เพื่อให้สามารถใช้ประโยชน์ได้ในอนาเขตพื้นที่จำนวนประมาณ 100 ตารางเมตร
เป็นบ่อเก็บน้ำที่อยู่ติดกับคลองสาธารณะ
ผลการดำเนินงาน
แปลงต้นแบบการผลิตไม้ผลที่ถูกต้องเหมาะสม พื้นที่ 13 ไร่ ทำการปรับปรุงและฟื้นฟูแปลงไม้ผลตาม
แนวทางเกษตรดีที่เหมาะสม ประกอบด้วยไม้ผลหลายชนิดได้แก่
- ทุเรียนพันธุ์ต่างๆ เช่น หมอนทอง ชะนี กระดุม พวงมณี จำนวน 69 ต้น ให้ผลผลิตแล้วจำนวน 36 ต้น
อยู่ในระยะเจริญเติบโต จำนวน 33 ต้น
- มังคุดทั้งหมดจำนวน 204 ต้น ให้ผลผลิตแล้ว จำนวน 118 ต้น อยู่ในระยะการเจริญเติบโต จำนวน 86 ต้น
- ลองกองทั้งหมดจำนวน 131 ต้น ให้ผลผลิตแล้ว จำนวน 37 ต้น อยู่ในระยะการเจริญเติบโต จำนวน 94 ต้น
- เงาะทั้งหมดจำนวน 21 ต้น พันธุ์โรงเรียนจำนวน 12 ต้น (ให้ผลผลิตแล้ว) พันธุ์สีชมพูจำนวน
9 ต้น (ให้ผลผลิตแล้ว)
- มะพร้าวน้ำหอม จำนวน 48 ต้น เริ่มให้ผลผลิตบ้างแล้ว
- ชมพู่พันธุ์ทับทิมจันท์ จำนวน 12 ต้น (ให้ผลผลิตแล้ว)
- ขนุนพันธุ์ทองประเสริฐ จำนวน 24 ต้น (อยู่ในระยะการเจริญเติบโต)
- ลำไยพันธุ์อีดอ จำนวน 12 ต้น (อยู่ในระยะการเจริญเติบโต)
- มะนาวพันธุ์พิจิตร1 จำนวน 32 ต้น (อยู่ในระยะการเจริญเติบโต)
- พืชแซม กล้วยไข่ กล้วยหอม ส้มมะปี๊ด ชะอม กระวาน เร่วหอม
แปลงศึกษาทดสอบพันธุ์ปาล์มน้ำมันพื้นที่ประมาณ 10 ไร่ ปลูกพันธุ์ปาล์มน้ำมัน ระยะปลูก 9x9 เมตร
จำนวน 239 ต้น
- พันธุ์สุราษฎร์ธานี 2 อายุ 4 ปี จำนวน 69 ต้น
- พันธุ์สุราษฎร์ธานี 3 อายุ 3 ปี จำนวน 64 ต้น
- พันธุ์พันธุ์คอมแพค อายุ 3 ปี จำนวน 60 ต้น
- พืชแซม กล้วยไข่ ชะอม มะพร้าว
แปลงป่าชุมชนพื้นที่ประมาณ 9 ไร่
- ต้นยางพาราเก่าหมดสภาพกรีดจำนวน 470 ต้น
- ต้นไม้ที่ดำเนินการปลูกเพิ่มให้เป็นป่าชุมชนจำนวน 720 ต้น ได้แก่ เสม็ดแดง คูน เหียง สำรอง
สำโรง ชะมวง ชะมาง ประดู่ ตะเคียนทอง ยางนา กระท้อนป่า สะเดา สะตอ มะขามป้อม มะรุม ลูกเนียง หย่อง มะกอก
ปีบ หลาวชะโอน ลำดวน หมาก ตะลิงปลิง ปอทะเล มะพลับ ทองหลาง
- ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาแบบบูรณาการ และโครงการพัฒนาด้านอื่น ๆ