โครงการ ระบบส่งน้ำต่อจากโครงการสูบน้ำแก่งคอยบ้านหมอมายังอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว

สถานที่ตั้ง

ตำบล เขาดินพัฒนา อำเภอ เฉลิมพระเกียรติ จังหวัด สระบุรี

รายละเอียดโครงการ ถอดบทเรียน

ระบบส่งน้ำต่อจากโครงการสูบน้ำแก่งคอย-บ้านหมอมายัง อ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว

เนื่องจากอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว เป็นอ่างเก็บน้ำที่มีความจุเก็บกักเพียง ๘๘๐,๓๐๖ ลูกบาศก์เมตร และในช่วงฤดูแล้งจะมีอัตราการระเหยและรั่วซึมของน้ำค่อนข้างสูง กล่าวคือ จะเฉลี่ยประมาณวันละ ๑ – ๑.๕ เซนติเมตร หรือประมาณวันละ ๓,๘๐๐ ลูกบาศก์เมตร (พื้นที่ผิวน้ำที่ระดับน้ำเก็บกัก + ๓๗.๕๐ เมตร (รทก.) เท่ากับ ๑๙๐ ไร่) ทำให้ในช่วงฤดูแล้งมักประสบปัญหาการขาดแคลนน้ำอยู่เป็นประจำ ต่อมา เมื่อวันที่ ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๔๔ ฯพณฯ จุลนภ สนิทวงษ์ ณ อยุธยา องคมนตรี และคณะได้ไปตรวจเยี่ยมโครงการเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ และโครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณวัดมงคลชัยพัฒนา อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในโอกาสดังกล่าวได้มีการรับฟังบรรยายสรุปและเสนอข้อคิดเห็นต่าง ๆ ซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องกับโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว อันเนื่องมาจากพระราชดำริ คือ ให้สำนักชลประทานที่ ๑๐ เร่งรัดดำเนินการจัดหาน้ำเพื่อนำมาเพิ่มเติมให้แก่โครงการอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยวางแผนก่อสร้างสถานีสูบน้ำพร้อมระบบท่อส่งน้ำ เพื่อสูบน้ำจากคลองส่งน้ำสายใหญ่ของโครงการสูบน้ำแก่งคอย – บ้านหมอ แล้วส่งให้แก่พื้นที่บริเวณท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว ฝั่งซ้าย และเติมน้ำลงในอ่างเก็บน้ำดังกล่าวเพื่อเป็นการสนองพระราชดำริที่ทรงมีไว้เดิม ดังภาพที่ ๑ โดยบรรจุเข้าไว้ในแผนงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประจำปี ๒๕๔๕ และกำหนดแผนงานก่อสร้างทั้งโครงการให้แล้วเสร็จในปีงบประมาณ ๒๕๔๗

ภาพที่ ๑ ผังแสดงการสูบน้ำเพื่อเพิ่มเติมอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว

ลักษณะโครงการ

การดำเนินงานโครงการจัดหาน้ำช่วยเหลือราษฎรตามพระราชดำริ อ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว จังหวัดสระบุรี มีลักษณะเป็นงานก่อสร้างสถานีสูบน้ำพร้อมระบบท่อส่งน้ำ เพื่อสูบน้ำจากคลองส่งน้ำสายใหญ่ของโครงการสูบน้ำแก่งคอย – บ้านหมอ แล้วส่งให้แก่พื้นที่บริเวณท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว ฝั่งซ้าย และเติมน้ำลงในอ่างฯ ดังภาพที่ ๒ ดังกล่าว มีกิจกรรมการดำเนินงาน ดังนี้

๑. งานปรับปรุงห้วยหินขาว ตั้งแต่กิโลเมตร ๐+๐๕๐ ถึงกิโลเมตร ๐+๙๓๐ (จุดที่เชื่อมกับคลองส่งน้ำสายใหญ่ โครงการสูบน้ำแก่งคอย – บ้านหมอขึ้นไปทางด้านเหนือน้ำ) รวมความยาว ๐.๘๐ กิโลเมตร ขนาดก้นคลองกว้าง ๒๐.๐๐ เมตร ลึกเฉลี่ย ๕.๕๐ เมตร ลาดตลิ่งด้านข้าง ๑:๒ สามารถเก็บกักน้ำไว้ในคลองได้ ๑๕๑,๕๐๐ ลูกบาศก์เมตร ทั้งนี้เพื่อทำหน้าที่เป็นบ่อพักน้ำ (Sump) ให้แก่สถานีสูบน้ำที่จะก่อสร้างในข้อ ๒ โดยโครงการก่อสร้าง ๒ สำนักชลประทานที่ ๑๐ ได้วางแผนก่อสร้างอาคารรับน้ำตรงบริเวณฝั่งขวาของคลองส่งน้ำสายใหญ่ไว้แล้ว สามารถระบายน้ำลงคลองห้วยหินขาว ในอัตรา ๑ ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ดังภาพที่ ๓ ถึงภาพที่ ๕ และรื้อฝายในคลองห้วยหินขาว จำนวน ๓ แห่ง

๒. งานก่อสร้างสถานีสูบน้ำ พร้อมด้วยติดตั้งเครื่องสูบน้ำด้วยพลังงานไฟฟ้า แบบ Centrifugal Pump ขนาดสูบน้ำได้ ๐.๕ ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที จำนวน ๒ เครื่อง เพื่อทำหน้าที่สูบน้ำจากคลองห้วยหินขาวเข้าสู่ระบบท่อส่งน้ำฝังซ้ายของอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว

๓. งานขยายเขตไฟฟ้า ที่สถานีสูบน้ำในข้อ ๒ ดำเนินการโดยการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค

๔. งานก่อสร้างระบบท่อส่งน้ำฝั่งซ้ายพร้อมอาคารประกอบ ได้แก่ ท่อส่งน้ำสายใหญ่ฝั่งซ้าย (LMP) ตั้งแต่กิโลเมตร ๐+๐๐๐ ถึงกิโลเมตร ๒+๗๒๑ และท่อส่งน้ำสาย ๑R – LMP ตั้งแต่กิโลเมตร ๐+๐๐๐ ถึงกิโลเมตร ๑+๙๔๕ และท่อส่งน้ำสายซอย รวม ๒๕ สาย ลักษณะเป็นท่อเหล็กเหนียว (Steel Pipe) ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๖๐๐, ๓๐๐ และ ๑๕๐ มิลลิเมตร ตามลำดับ เพื่อทำหน้าที่รับน้ำจากสถานีสูบน้ำส่งให้แก่พื้นที่บริเวณท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาวฝั่งซ้ายและเติมลงในอ่างดังกล่าว ดังภาพที่ ๗ รวมทั้งก่อสร้างท่อลงสระเก็บน้ำที่ขุดเสร็จเมื่อปีงบประมาณ ๒๕๔๖ จำนวน ๔๘ แห่ง (ฝั่งขวา ๑๐ แห่ง และฝั่งซ้าย ๓๘ แห่ง)