โครงการอ่างเก็บน้ำคลองช่องกล่ำ (ตอนล่าง) ระบบส่งน้ำท้ายอ่างเก็บน้ำคลองช่องกล่ำล่าง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

บ้านคลองคันโท ตำบลโนนหมากเค็ง อำเภอวัฒนานคร

1.  ความเป็นมา

          ผู้อำนวยการโครงการพัฒนาตามพระราชดำริ ( พลตรีนิพนธ์  ภารัญนิย์ ) ได้เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ  ณ  ศาลาดุสิตดาลัย  เมื่อวันที่  23  สิงหาคม  2540  ผู้อำนวยการโครงการฯได้กราบบังคมทูลถวายรายงาน  และขอให้ทรงมีพระราชวินิจฉัยเกี่ยวกับการพัฒนาหมู่บ้านคลองทราย  ตำบลหนองตะเคียนบอน  อำเภอวัฒนานคร  และบ้านท่ากะบาก  ตำบลท่าแยก  อำเภอเมืองสระแก้ว  ในโครงการพัฒนาพื้นที่ราบเชิงเขา  จังหวัดสระแก้ว  ตามพระราชดำริจะส่งเสริมการเลี้ยงโคนม  ทรงมีพระราชกระแสรับสั่งให้ดำเนินให้ดำเนินการได้  โดยจัดตั้งศูนย์รองรับเพื่อให้ความรู้และควบคุมการผลิตทรงให้ดูตัวอย่างที่จังหวัดสกลนคร  ซึ่งได้จัดตั้งเป็นระบบสหกรณ์โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา  สยามบรมราชกุมารี  ทรงดูแลอยู่  เพื่อผลิตน้ำนมได้แล้วศูนย์ที่ตั้งขึ้นมาจะรับมาทำพลาสเจอไรส์ทำนมให้มีคุณภาพดี  บรรจุถุง  หรือกระป๋องจำหน่าย  มีการจัดระบบตลาดด้วยแต่ต้องเริ่มทำโครงการเล็ก ๆ ก่อนอย่าลงทุนมากในระยะเริ่มต้น
          พื้นที่ราบเชิงเขาบรรทัด  มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ  407,543  ไร่  หรือประมาณ  652.07  ตารางกิโลเมตร  จำนวน  111  หมู่บ้าน  10,154  ครัวเรือน  จำนวนประชากร  41,179  คน  พื้นที่ทั้งหมด  9  พื้นที่  โดยหมู่บ้านในโครงการพระราชดำริอยู่ในพื้นที่พัฒนาที่ 2  อำเภอวัฒนานคร  และอำเภอเมืองสระแก้ว  (จังหวัดสระแก้ว)  พื้นที่โครงการประมาณ  66,540  ไร่  16  หมู่บ้าน  813  ครัวเรือน  ประชากร  5,471  คน  ประกอบด้วย  บ้านใหม่ไทยเจริญ  บ้านโนนขี้เมา  บ้านคลองทรายใต้  บ้านโนนน้ำแซบ  บ้านหนองตะเคียนใหญ่  บ้านกองแก้วนพคุณ  บ้านหนองตลาด  บ้านซับขี้หนู  บ้านวังรี  บ้านโนนผาสุก  บ้านหนองตะเคียนบอน บ้านคลองทราย บ้านทัพห้าบาท  บ้านท่ากะบาก  และบ้านคลองคันโท ( อ่างเก็บน้ำช่องกล่ำล่าง ) 

2.  ที่ตั้งและลักษณะภูมิประเทศ

          อ่างเก็บน้ำช่องกล่ำล่าง ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 บ้านหนองหมากฝ้าย  ตำบลหนองตะเคียนบอน  อำเภอวัฒนานคร  จังหวัดสระแก้ว

          ลักษณะภูมิประเทศ เป็นทุ่งและป่าโปร่ง

3.  วัตถุประสงค์

          3.1  เก็บกักน้ำไว้ใช้เพื่อการอุปโภค – บริโภค
          3.2  ช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูก
          3.3  เป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำ
          3.4  เป็นสถานที่ท่องเที่ยว  พักผ่อน

4.  ลักษณะโครงการ

          4.1  ทำนบดิน
                 ทำเลที่สร้างทำนบดิน  แผนที่ระวาง  5436 I     พิกัด  48 PTA 071447
                 พื้นที่รับน้ำฝน                                                       18.50     ตร.กม.
                 ปริมาณฝนตกเฉลี่ยทั้งปี                                           1,460.00     มม.
                 ปริมาณน้ำทั้งปีที่ไหลลงอ่างเก็บน้ำ                                    8.10     ล้าน ลบ.ม.
                 ทำนบดิน สูง                                                        12.50      ม.
                 ทำนบดิน ยาว                                                     1,670.00     ม.
                 ระดับสันทำนบ                                                     +84.50     ม. (รสม.)
                 ระดับน้ำสูงสุด                                                      +84.00     ม. (รสม.)
                 ระดับน้ำเก็บกัก                                                     +83.50     ม. (รสม.)
                 ความจุอ่างเก็บน้ำ                                                       2.20              ล้าน ลบ.ม.
                 ความจุที่พักตะกอน                                                     0.20              ล้าน ลบ.ม.
                 ความจุอ่างเก็บน้ำสำรองใช้งาน                                        2.00              ล้าน ลบ.ม.
                 พื้นที่ผิวน้ำที่ระดับน้ำสูงสุด (ประมาณ  400  ไร่)                     0.64              ตร.กม.

          4.2  ระบบส่งน้ำและอาคารประกอบ
                 - พื้นที่โครงการ                                                       1,000     ไร่           
                 - คลองส่งน้ำฝั่งขวา  ยาว  4.141  กม.  พื้นที่ส่งน้ำฝั่งขวา           700      ไร่
                 - คลองส่งน้ำฝั่งซ้าย  ยาว  2.669  กม.  พื้นที่ส่งน้ำฝั่งซ้าย          230      ไร่                   
                 - เสริมพื้นที่                                                             500      ไร่   

          4.3  ค่าลงทุน
                งานทำนบดินและอาคารประกอบ                              10,160,000     ล้านบาท
                งานระบบส่งน้ำและอาคารประกอบ                          10,226,800     ล้านบาท
                รวมค่าลงทุน                                                    20,386,800     ล้านบาท            

5.  ผลประโยชน์ที่ได้รับ

5.1  เพื่อใช้ในการอุปโภค – บริโภค  ของราษฎรในหมู่บ้านคลองทราย  และหมู่บ้านคลองคันโท
          5.2  ส่งน้ำให้กับพื้นที่เพาะปลูก  ในบริเวณเหนือหมู่บ้านคลองทราย  และหมู่บ้านคลองคันโท  ประมาณ  1,000  ไร่
          5.3  เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืด
          5.4  เป็นสถานที่ท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจของชาวอำเภอวัฒนานคร  จังหวัดสระแก้ว  และเป็นการปฏิบัติการทางจิตวิทยาที่จะดึงประชาชนในเขตผู้ก่อการร้าย  ซึ่งคอยยุแหย่ชักจูงให้หลงผิดได้กลับคืนมาเป็นฝ่ายรัฐบาล  ซึ่งประโยชน์อันนี้ไม่สามารถจะประเมินค่าได้

ที่มา : สำนักประสานงานโครงการพื้นที่ 1

ถอดบทเรียน