โครงการพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนาบ้านดอยก้อม หมู่ที่ 6 ตำบลบ้านโฮ่ง อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน

โครงการพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนาบ้านดอยก้อม

หมู่ที่ 6 ตำบลบ้านโฮ่ง อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน

ความเป็นมา

พระอาจารย์สุชิน  วิมโล อยู่ที่สำนักวิปัสสนาถ้ำตอง ตำบลป่าแปะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ได้ขอน้อมเกล้าฯถวายที่ดิน ในเขตตำบลบ้านโฮ่ง อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน จำนวน 4 แปลง รวมเนื้อที่ 13 ไร่ 3 งาน 31 ตารางวา ให้แก่มูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อใช้ประโยชน์ตามพระราชอัธยาศัย โดยสำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา ได้ดำเนินการรับโอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินดังกล่าวแล้ว เมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน 2546 ต่อมาได้มีการรังวัดสำรวจที่ดินแปลงดังกล่าวในเบื้องต้น โดยกรมชลประทาน พบว่ามีเนื้อที่ในหลักเขตที่ดินจำนวน 24 ไร่ 94 ตารางวา ปัจจุบันได้พัฒนาเป็นโครงการพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนาบ้านดอยก้อม โดยได้จัดทำเป็นแปลงสาธิตการทำการเกษตรแบบไม่ใช้สารเคมี หรือเกษตรอินทรีย์ และเป็นแหล่งรวบรวมขยายผลการศึกษาวิจัยเทคโนโลยีทางการเกษตรแผนใหม่ ที่มีความเหมาะสมต่อการนำไปประยุกต์ในพื้นที่จริงของประชาชนในพื้นที่

หน่วยงานรับผิดชอบ

มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ผลการดำเนินงาน

สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา ได้ประสานกับมหาวิทยาลัยแม่โจ้ อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ในการดำเนินการพัฒนาที่ดินแปลงดังกล่าว โดยในปี2551 ได้จัดทำแผนพัฒนาปรับปรุงดูแลรักษาพื้นที่ สรุปได้ดังนี้

1.  แผนงานพัฒนาพื้นที่ด้านการเกษตรและประมง ได้แก่

1.1   กิจกรรมด้านไม้ผล  ได้มีการขยายพันธุ์ไม้ผลและนำไปจำหน่าย ได้แก่

- ลำไยทรงเตี้ยและลำไยระยะชิด มีผลผลิตน้ำหนักรวม 1,086 กิโลกรัม นำไปจำหน่ายได้รายได้เข้าโครงการจำนวน 10,740 บาท

- น้อยหน่าพันธุ์เพชรปากช่อง มีผลผลิตน้ำหนักรวม 115 กิโลกรัม นำไปจำหน่ายได้รายได้เข้าโครงการจำนวน 4,550 บาท

- มะม่วงพันธุ์เขียวมรกต มีผลผลิตน้ำหนักรวม 712 กิโลกรัม นำไปจำหน่ายได้รายได้เข้าโครงการจำนวน 5,700 บาท

1.2 กิจกรรมด้านการปลูกและขยายพันธุ์พืชไม้เสริมเพิ่มเติม ได้มีการปลูกไม้ผลเสริมได้แก่ ทับทิม มะละกอ แก้วมังกร ซึ่งจะให้ผลผลิตที่สมบูรณ์ในปี2552  การปลูกฝรั่งให้ผลผลิต 65 กิโลกรัม สร้างรายได้เข้าโครงการจำนวน 560 บาท นอกจากนี้ ได้มีการปลูกถั่วฝักยาว มะเขือ และแตงกวา เสริมในพื้นที่โครงการ และนำผลผลิตที่ได้นำไปจำหน่าย ได้รายได้เข้าโครงการ 4,280 บาท

- กิจกรรมการเพาะเลี้ยงปลาดุกและปลานิล ได้นำพันธุ์ปลาดุกจำนวน 200 ตัว และนำพันธุ์ปลานิลจำนวน 2,000 ตัว มาปล่อยไว้บริเวณอ่างน้ำในโครงการฯ  เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ ในการทำการเกษตรแบบผสมผสาน เพื่อใช้เป็นโครงการต้นแบบของจังหวัด โดยอยู่ในขั้นทดลอง

2. แผนงานพัฒนาด้านการฝึกอบรม และการขยายผลวิจัย ได้แก่

- ด้านการฝึกอบรมและส่งเสริมอาชีพ ได้ทำการประสานงานกับศูนย์ฯห้วยฮ่องไคร้ เพื่อนำเกษตรกรเข้าฝึกอบรมอาชีพระยะสั้นทางด้านการเกษตรๆ เช่น การเลี้ยงกบ การเลี้ยงปลา การเพาะเห็ด การเลี้ยงหมูป่า เป็นต้น  และได้มีการจัดอบรมโครงการกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกน้อยหน่าพันธุ์เพชรปากช่อง เพื่อขยายผลให้กับชาวบ้านในพื้นที่และใกล้เคียงที่สนใจปลูกเป็นรายได้เสริมให้กับกลุ่มชุมชน

- ด้านการขยายผลวิจัย ได้จัดทำแปลงตัวอย่าง เช่น ลำไยทรงเตี้ย ลำไยระยะชิด น้อยหน่าเพชรปากช่อง เพื่อเกษตรกรสามารถนำไปปฏิบัติได้จริง ภายหลังจากทำการวิจัยแล้วพบว่าคุณภาพของดินในพื้นที่โครงการเหมาะสมกับการปลูกลำไย และน้อยหน่า  นอกจากนี้ ได้มีการศึกษาดูงานในแต่ละพื้นที่และกิจกรรม เช่น การใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์ การเลี้ยงหมูหลุม เป็นต้น เพื่อนำมาพัฒนาและปรับปรุงให้มีความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ของโครงการ

การดำเนินงานในระยะต่อไป

แผนงานด้านการเกษตร โดยทางโครงการฯ ตั้งเป้าหมายคือ ดูแลบำรุงต้นไม้เดิมให้มีสภาพต้นที่สมบูรณ์ สามารถให้ผลผลิตทั้งในฤดูและนอกฤดูที่มีคุณภาพ ดูแลบำรุงรักษาแปลงรวบรวมพันธุ์ลำไยเพื่อการอนุรักษ์การศึกษาและให้ความรู้ จัดทำแปลงรวบรวมพืชสมุนไพร  เพื่อการอนุรักษ์การศึกษา ให้ความรู้และสร้างรายได้ให้กับโครงการ ทดสอบการผลิตปุ๋ยจากไส้เดือนดิน กิจกรรมการเลี้ยงหมูหลุมแบบอินทรีย์ กิจกรรมการเลี้ยงไก่พื้นเมืองและไก่ไข่แบบอินทรีย์ เพื่อเป็นทางเลือกเสริมให้กับเกษตรกรที่สนใจ

แผนงานด้านโครงสร้างพื้นฐาน การฝึกอบรม และการวิจัย โดยจะดำเนินการฝึกอบรมในด้านการขยายพันธุ์พืช การผลิตพืชอย่างมีคุณภาพและการผลิตปุ๋ยหมักปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ  การผลิตปุ๋ยจากไส้เดือนดิน การเลี้ยงหมูหลุม การเลี้ยงไก่พื้นเมืองแบบอินทรีย์ จัดทำโครงการกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตไม้ผลคุณภาพ จัดสร้างโรงเลี้ยงไส้เดือนดิน และผสมดินเพื่อใช้เรียนรู้การผลิตปุ๋ยจากไส้เดือนดิน จัดสร้างโรงเลี้ยงไก่พื้นเมืองอินทรีย์และโรงเลี้ยงหมูหลุมพร้อมห้องเก็บอาหารสัตว์เพื่อใช้เรียนรู้การเลี้ยงไก่พื้นเมืองแบบอินทรีย์ และการเลี้ยงหมูหลุมแบบอินทรีย์ พร้อมทั้งสระเดิมให้สามารถรองรับน้ำในปริมาณที่เพิ่มขึ้น