รายละเอียดองค์ความรู้
โครงการอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชดำริ เมื่อวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๓๕ ให้พิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่ อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร เพื่อจัดหาแหล่งน้ำช่วยเหลือราษฎร และผันน้ำไปช่วยเหลืออ่างเก็บน้ำลำพะยังตอนบน และหมู่บ้านใกล้เคียง
อ่างเก็บน้ำห้วยไผ่
เมื่อวันที่ ๑๐ มกราคม ๒๕๓๙ มีพระราชดำริ ให้เร่งรัดก่อสร้างระบบส่งน้ำของอ่างเก็บห้วยไผ่โดยเร็วเพื่อจัดหาน้ำให้ราษฎรบ้านแก่งนาง ตำบลกกตูม อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร สำหรับอุปโภคบริโภค และทำการเกษตร
กรมชลประทาน ได้ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยไผ่ บริเวณตำบลกกตูม อำเภอดงหลวง จังหวัดมุกดาหาร เป็นเขื่อนดินสูง ๑๘ เมตร ยาว ๙๗๐ เมตร ความจุประมาณ ๑๐.๕ ล้านลูกบาศก์เมตร แล้วเสร็จเมื่อปี ๒๕๔๐ โดยทดลองส่งน้ำตามคลองธรรมชาติ ส่งเสริมให้เกษตรกรสูบน้ำใช้เอง
ต่อมา เมื่อปี ๒๕๔๒ ราษฎรได้ขอพระราชทานพระมหากรุณาให้เป็นโครงการระบบท่อส่งน้ำตามแผนเดิม
และเช่นเดียวกับระบบส่งน้ำโดยท่อของอ่างเก็บน้ำต่างๆ ในพื้นที่โครงการพัฒนาลุ่มน้ำห้วยบางทราย ที่อยู่บริเวณพื้นที่เดียวกัน
ระบบส่งน้ำ
สำนักงาน กปร. ได้ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง คือ จังหวัดมุกดาหาร กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน และกรมชลประทาน สำรวจความคิดเห็นของราษฎรและสภาพพื้นที่ พบว่า สองฝั่งคลองห้วยไผ่ มีความชันสูง ราษฎรส่วนใหญ่ไม่สามารถใช้เครื่องสูบน้ำขนาดเล็กสูบน้ำไปใช้ประโยชน์ได้ แล้วจัดทำรายงานทูลเกล้าฯ ถวาย จึงมีการเปลี่ยนแปลงกลับมาก่อสร้างระบบส่งน้ำเป็นท่อส่งน้ำตามแบบแผนที่วางไว้เดิม โดยก่อสร้างท่อส่งน้ำสายใหญ่ ความยาว ๖.๔๒ กิโลเมตร และท่อส่งน้ำสายซอย ความยาว ๐.๔๕ กิโลเมตร
ประโยชน์ของโครงการ ช่วยให้ราษฎร ๒ หมู่บ้าน (บ้านแก่งนาง และบ้านศรีถาวรพนา) ประมาณ ๕๐๐ ครัวเรือน มีน้ำอุปโภคบริโภคอย่างพอเพียง และมีน้ำใช้เพื่อการเกษตร เพาะปลูกเลี้ยงสัตว์พื้นที่ประมาณ ๑,๒๐๐ ไร่
อุโมงผันน้ำ
นอกจากนี้ ยังสามารถผันน้ำเหลือใช้ไปช่วยเหลือพื้นที่แห้งแล้งในพื้นที่ อำเภอเขาวง จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยการผันน้ำข้ามลุ่มน้ำด้วยเทคนิคการทำอุโมงค์ผันน้ำ ซึ่งเป็นโครงการแรกและโครงการเดียวในประเทศไทยอีกด้วย
กลุ่มนโยบายพิเศษ
๒๙ มกราคม ๒๕๖๔
