รายละเอียดองค์ความรู้
องค์ความรู้
โครงการพัฒนาและฟื้นฟูป่าชายเลน จังหวัดสงขลาและจังหวัดปัตตานี
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้าฯ เสด็จฯ ไปปลูกป่าชายเลนที่ตำบลหัวเขา
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชดำริเมื่อวันที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๓๖ ให้มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง และมูลนิธิชัยพัฒนา ร่วมกันเป็นแกนกลางในการปลูกป่าพระราชทานแก่ประชาชน ในโอกาสทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยทรงตั้งมั่นพระราชหฤทัยที่จะฟื้นฟูสภาพแวดล้อมและพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติให้มีความยั่งยืน
การดำเนินงานปลูกป่าชายเลนในพื้นที่จังหวัดสงขลาและจังหวัดปัตตานี มีสถาบันทรัพยากรชายฝั่ง มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เป็นองค์กรประสานงานในพื้นที่ มีผลการดำเนินงาน ดังนี้
โครงการชุมชนพัฒนาป่าชายเลน ตำบลหัวเขา อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา
พัฒนาชุมชนให้มีความรู้ความเข้าใจในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยจัดตั้งชมรมฟื้นฟูอนุรักษ์ป่าชายเลน จากตัวแทนราษฎร ตำบลหัวเขา ๘ หมู่บ้าน เพื่อเป็นแกนกลางดำเนินกิจกรรมของชมรมภายใต้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็ง มีจิตสำนึกที่ดีต่อระบบนิเวศน์ ร่วมกันปลูกป่าเพิ่มเติม และช่วยกันดูแลรักษาป่าชายเลน พื้นที่ประมาณ ๓๑๒ ไร่ นอกจากนี้มีการขยายผลกิจกรรมต่อเนื่อง ได้แก่ การเพาะกล้าไม้ ขยายพื้นที่ปลูกป่า จัดสร้างที่ทำการถาวรของชมรมในบริเวณพื้นที่โครงการ ขยายผลไปสู่กลุ่มแม่บ้านและเยาวชน นอกจากนี้ยังมีอาคารศูนย์การเรียนรู้ จัดแสดงนิทรรศการ และเป็นสถานที่บรรยายสำหรับผู้มาศึกษาดูงานอีกด้วย
ป่าชายเลนตำบลหัวเขา
โครงการศึกษาฟื้นฟูป่าชายเลนหนองจิก อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี
สภาพป่าชายเลนมีความเสื่อมโทรมมาก แม้ว่าจะได้รับการฟื้นฟูมาเป็นเวลากว่า ๑๐ ปี ทำให้บริเวณดังกล่าวปราศจากกำแพงธรรมชาติที่ช่วยป้องกันคลื่นลม เพื่อลดความรุนแรงจากภัยธรรมชาติ จากการศึกษาพบว่า เป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพสูงที่จะฟื้นฟูการปลูกป่าได้ประมาณ ๒๑๓ ไร่ ปัจจุบันมีการศึกษาแนวทางพัฒนาฟื้นฟูป่าชายเลนให้กลับคืนสู่สภาพสมบูรณ์ดังเดิมด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การขุดแพรกหรือร่องน้ำเพื่อให้น้ำหล่อดินมีความชุ่มชื้นอยู่ตลอดเวลาเป็นต้น
ป่าชายเลนหนองจิก
ศูนย์ศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนยะหริ่ง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี
เน้นให้ความรู้ความเข้าใจแก่ประชาชนเกี่ยวกับประโยชน์และคุณค่าของป่าชายเลนเพื่อสร้างจิตสำนึกที่ดีต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยจัดรูปแบบเป็นทัศนานิเวศน์ สำหรับการศึกษาค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับป่าชายเลนในด้านต่างๆ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวทัศนศึกษาแก่ประชาชนทั่วไป มีพื้นที่ป่าชายเลนประมาณ ๙,๐๘๐ ไร่
ป่าชายเลนยะหริ่ง
กลุ่มนโยบายพิเศษ
๓๐ ตุลาคม ๒๕๖๓
