รายละเอียดองค์ความรู้
อ่างเก็บน้ำห้วยแม่ประจันต์
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรในพื้นที่ จ.เพชรบุรี เมื่อวันที่ ๑๗ มิถุนายน ๒๕๒๓ มีพระราชดำริให้กรมชลประทานพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยแม่ประจันต์โดยเร่งด่วน เพื่อจัดหาน้ำให้ราษฎรที่อาศัยตามหมู่บ้านต่างๆ ริมห้วยแม่ประจันต์ให้มีน้ำใช้เพื่อการเพาะปลูกและการอุปโภคบริโภคตลอดปี นอกจากนั้นยังช่วยระบายน้ำลงมาเสริมให้กับโครงการชลประทานเพชรบุรีในระยะที่ขาดน้ำ และช่วยเก็บกักน้ำไว้ใช้ในช่วงฤดูน้ำนองเพื่อช่วยบรรเทาอุทกภัยของโครงการชลประทานเพชรบุรีไว้ได้ผลสมบูรณ์ยิ่งขึ้น
กรมชลประทาน ได้จัดทำรายงานเบื้องต้น วางโครงการเป็นโครงการขนาดใหญ่ ซึ่งรัฐบาลในขณะนั้นมีนโยบายที่จะชะลองานก่อสร้างขนาดใหญ่ ในช่วงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๖ จึงมีการเลื่อนการก่อสร้างโครงการนี้ออกไป
ต่อมา มีราษฎรร้องเรียนเรื่องขาดแคลนน้ำ และสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี มีหนังสือถึงกรมชลประทาน เมื่อวันที่ ๑๘ ธันวาคม ๒๕๓๐ จึงได้มีการพิจารณาความเหมาะสมโดยจัดทำเป็นโครงการชลประทานขนาดกลาง ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำไว้ทางต้นน้ำของลำห้วยแม่ประจันต์ เริ่มก่อสร้างเมื่อปี ๒๕๔๖ โดยมีแผนแล้วเสร็จในปี ๒๕๕๐ แต่ในปีนั้นได้เกิดปัญหาน้ำท่วมอย่างรุนแรงในพื้นที่ทำให้การก่อสร้างล่าช้า
เมื่อวันที่ ๔ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ มีพระราชดำริให้กรมชลประทานเร่งรัดงานก่อสร้างให้แล้วเสร็จโดยเร็ว กรมชลประทานจึงได้ปรับแผนงานก่อสร้างให้แล้วเสร็จในปี ๒๕๔๘
เมื่อวันที่ ๓๐ เมษายน ๒๕๔๗ มีพระราชดำริเพิ่มเติม เร่งรัดงานก่อสร้างให้แล้วเสร็จเป็นไปตามแผนที่กำหนดไว้ (ปีงบประมาณ ๒๕๔๘)
ระหว่างการก่อสร้าง
อ่างเก็บน้ำห้วยแม่ประจันต์ อยู่ที่บ้านจะโปรง ตำบลหนองหญ้าปล้อง อำเภอหนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี เป็นเขื่อนดิน สูง ๒๑ เมตร ยาว ๒,๑๐๕ เมตร สันเขื่อน กว้าง ๘ เมตร มีปริมาตรเก็บกักน้ำ ๔๒.๒ ล้านลูกบาศก์เมตร สามารถส่งน้ำเพื่อการเกษตร ประมาณ ๒๒,๐๐๐ ไร่ ก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อปี ๒๕๔๙
ระหว่างการก่อสร้าง
เนื่องจากลำห้วยแม่ประจันต์ มีสภาพแคบและตื้นเขินมาก กรมชลประทานได้ดำเนินการขุดลอกลำห้วยแม่ประจันต์ในเขตตำบลท่าตะคร้อ อำเภอหนองหญ้าปล้อง และก่อสร้างฝายทดน้ำ ๓ แห่ง คือ ฝายบ้านท่าตะคร้อ ฝายบ้านหนองรี และฝายบ้านทุ่งเคล็ด เพื่อกักเก็บน้ำในลำห้วยไว้ใช้ประโยชน์ในฤดูแล้ง
ฝายทดน้ำอ่างเก็บน้ำห้วยแม่ประจันต์
สภาพป่าบริเวณใกล้เคียง
ประโยชน์ของโครงการ ทำให้บรรเทาปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี เป็นแหล่งน้ำช่วยเหลือการเพาะปลูกและการอุปโภคบริโภคของราษฎรที่อาศัยอยู่ตามริมลำห้วยแม่ประจันต์ ในเขตอำเภอหนองหญ้าปล้อง อำเภอบ้านลาด และอำเภอท่าย่าง จังหวัดเพชรบุรี เป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำเพื่อเป็นอาหารและสร้างอาชีพรายได้ของราษฎร นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจและเป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกด้วย
พื้นที่รับประโยชน์
แผนที่อ่างเก็บน้ำห้วยแม่ประจันต์
กลุ่มนโยบายพิเศษ
๑๗ มีนาคม ๒๕๖๓