รายละเอียดองค์ความรู้
โครงการอ่างเก็บน้ำเขาเต่า
พระบาทสมเด็จพระบรม เสด็จฯ แปรพระราชฐานไปประทับแรม ณ วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และเสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรในพื้นที่ใกล้เคียง ตั้งแต่ปี ๒๔๙๕ เป็นต้นมา ทรงทราบปัญหาความยากลำบากของราษฎรบ้านเขาเต่า ตำบลหนองแก อำเภอหัวหิน ซึ่งเป็นหมู่บ้านใกล้ชายทะเล ที่ขาดแคลนน้ำจืดบริโภค ราษฎรต้องไปหาน้ำจากภูเขาทางทิศตะวันตกของหมู่บ้าน เป็นระยะทางไกลและขนน้ำมาได้ครั้งละน้อยๆ ประกอบกับราษฎรได้รวมกลุ่มกันน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดิน ประมาณ ๓๐๐ ไร่ บริเวณที่น้ำทะเลท่วมถึง ที่เรียกว่า “ทุ่งตะกาด” เป็นดินเค็มไม่สามารถใช้ประโยชน์ทางการเกษตรได้
 |
 |
ร.9 เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรเขาเต่า
ร.9 เสด็จฯ ไปทอดพระเนตรการแข่งเรือ
 |
 |
ทรงเจิมเสาเข็มเอกอ่างเก็บน้ำเขาเต่า
จึงมีพระราชดำริให้กรมชลประทานพิจารณาสร้างอ่างเก็บน้ำเขาเต่าโดยพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ จำนวน ๖๐,๐๐๐ บาท ใช้เป็นงบประมาณดำเนินการในระยะแรกและเสด็จฯ ไปทรงเจิมเสาเข็มเอก เมื่อวันที่ ๙ เมษายน ๒๕๐๖
สภาพบ้านเขาเต่าและอ่างเก็บน้ำเขาเต่า
 |
 |
อ่างเก็บน้ำเขาเต่าในปัจจุบัน
อ่างเก็บน้ำเขาเต่า มีความจุ ๖๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร ขนาดหลังคันดินกว้าง ๑.๕๐ เมตร ยาว ๑,๕๐๐ เมตร ใช้เวลาก่อสร้าง ๑ ปี สภาพน้ำในระยะแรกมีความเค็ม ไม่สามารถใช้บริโภคได้ เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่ดินเค็ม มีพระราชดำริให้ทดลองเลี้ยงปลาหมอเทศ ซึ่งเป็นปลาที่เลี้ยงในน้ำเค็มได้ ได้รับทูลเกล้าฯ ถวายพันธุ์จากองค์การอาหารแห่งสหประชาชาติ (FAO) เพื่อเป็นแหล่งอาหารและส่งเสริมอาชีพรายได้แก่ราษฎรบ้านเขาเต่า แต่ไม่ได้รับความนิยม ในการบริโภคเพราะราษฎรคุ้นเคยกับการบริโภคปลาทะเลและมีอาชีพประมงชายฝั่งอยู่แล้ว เกิดปัญหาปลาตาย ทำให้น้ำในอ่างเก็บน้ำเน่าเสีย จึงยุติการเลี้ยงปลาหมอเทศไป
บ้านเขาเต่าในปัจจุบัน
ต่อมาสภาพน้ำค่อยๆ จืดขึ้น สามารถใช้อุปโภคบริโภคได้ โดยใช้วิธีระบายน้ำเพื่อชะล้างความเค็มในอ่างเก็บน้ำเป็นระยะๆ มีการก่อสร้างระบบส่งน้ำและระบบระบายจนแล้วเสร็จสมบูรณ์ เมื่อปี ๒๕๑๙ แต่สภาพน้ำก็ยังมีรสกร่อยเล็กน้อย
เมื่อปี ๒๕๒๓ มีการต่อท่อน้ำดิบจากโครงการปราณบุรี มาช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่อ่างเก็บน้ำหาดทรายใหญ่ ซึ่งก่อสร้างเสร็จแล้วน้ำยังมีความเค็มใช้ประโยชน์ได้ไม่เต็มที่ และแยกท่อส่งน้ำมาช่วยเหลือราษฎรบ้านเขาเต่าด้วยทำให้ราษฎรได้ใช้น้ำจากระบบส่งน้ำนี้เป็นหลัก สามารถแก้ปัญหาขาดแคลนน้ำจืดบริโภคของชุมชนเขาเต่าได้อย่างสมบูรณ์
กลุ่มนโยบายพิเศษ
๒ ธันวาคม ๒๕๖๒
