องค์ความรู้เรื่อง "โครงการหลวง"

รายละเอียดองค์ความรู้

โครงการหลวง

               พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรชาวเขาบ้านดอยปุย ซึ่งตั้งอยู่บนเขาเลยขึ้นไปจากพระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ เมื่อปี ๒๕๑๒ จึงทรงทราบว่าชาวเขามีฐานะยากจนโดยปลูกฝิ่นและท้อพันธุ์พื้นเมืองซึ่งมีผลเล็กแต่ขายแล้วมีรายได้พอๆ กับฝิ่น


ร.๙ เสด็จฯ ไปดอยปุย เมื่อปี ๒๕๑๒

             ขณะนั้นมีสถานีทดลองไม้ผล ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้นำกิ่งพันธุ์ท้อลูกใหญ่มาต่อกิ่งกับต้นตอท้อพื้นเมือง เพื่อให้ได้ท้อผลใหญ่ รสชาติดี สามารถขายเป็นรายได้ไม่ต่างจากฝิ่น จึงได้พระราชทานพระราชทรัพย์ ๒๐๐,๐๐๐ บาท ให้มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จัดหาที่ดินดำเนินงานวิจัยเพิ่มเติม ซึ่งพื้นที่นี้เรียกว่า “สวนสองแสน” ต่อมาได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้ง “โครงการหลวง” โดยระยะแรกเรียกว่า “โครงการหลวงพระบรมราชานุเคราะห์ชาวเขา” ใช้พระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และเงินที่มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวายเป็นงบประมาณดำเนินการ มีเป้าหมาย ดังนี้

                        1. ช่วยชาวเขาเพื่อมนุษยธรรม
                        2. 
ช่วยชาวไทย โดยลดการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ คือ ป่าไม้และต้นน้ำลำธาร
                        3. 
กำจัดการปลูกฝิ่น
                     4. 
รักษาดินและใช้พื้นที่ให้ถูกต้อง คือ ให้ป่าอยู่ส่วนที่เป็นป่าและทำไร่ทำสวนในส่วนที่ควรเพาะปลูก อย่าให้สองส่วนนี้รุกล้ำซึ่งกันและกัน

            โครงการหลวง มีอาสาสมัคร นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยและหน่วยงานต่างๆ เข้ามาช่วยปฏิบัติงาน ทำให้มีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะผลงานวิจัยการปลูกพืชเขตหนาวชนิดต่างๆ เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรนำไปปลูกทดแทนฝิ่น

                เมื่อวันที่ ๑๐ มกราคม ๒๕๑๗ เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีพระราชดำรัสเกี่ยวกับการช่วยชาวเขาอันเป็นที่มาของโครงการหลวง ตอนหนึ่งความว่า



ร.๙ เสด็จฯ ไปคณะเกษตรฯ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เมื่อปี ๒๕๑๗

          “เรื่องที่จะช่วยชาวเขาและโครงการชาวเขานั้น มีประโยชน์โดยตรงกับชาวเขา เพื่อจะส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวเขามีความเป็นอยู่ดีขึ้น สามารถที่จะเพาะปลูกสิ่งที่เป็นประโยชน์และเป็นรายได้ของเขาเอง ที่มีโครงการนี้ จุดประสงค์อย่างหนึ่งก็คือ มนุษยธรรม หมายถึง ให้ผู้ที่อยู่ในถิ่นทุรกันดาร สามารถที่จะมีความรู้และพยุงตัว มีความเจริญก้าวหน้าได้ อีกอย่างหนึ่งก็เป็นเรื่องช่วยในทางที่ทุกคนเห็นว่าควรจะช่วยเพราะเป็นปัญหาใหญ่คือ ปัญหาเรื่องยาเสพติด ถ้าสามารถช่วยชาวเขาปลูกพืชที่เป็นประโยชน์บ้างเขาจะเลิกปลูกยาเสพติด คือ ฝิ่น ทำให้นโยบายการระงับการปราบปรามการปลูกฝิ่นและการค้าฝิ่นได้ผลดี อันนี้ก็เป็นผลอย่างหนึ่ง ผลอีกอย่างหนึ่งซึ่งสำคัญมากก็คือ ชาวเขาตามที่รู้เป็นผู้ที่ทำการเพาะปลูก โดยวิธีที่ไม่ถูกต้อง ถ้าพวกเราทุกคนไปช่วยชาวเขา ก็เท่ากับช่วยบ้านเมืองให้มีความดี ความอยู่ดีกินดีและปลอดภัยได้อีกทั่วประเทศ เพราะถ้าสามารถทำโครงการนี้ได้สำเร็จ ให้เขาอยู่เป็นหลักเป็นแหล่ง สามารถที่จะมีความอยู่ดีกินดีพอสมควรและสนับสนุนนโยบายที่จะรักษาป่าไม้ รักษาดินให้เป็นประโยชน์ต่อไป ประโยชน์อันนี้จะยั่งยืนมาก”

การทำไร่หมุนเวียนของชาวเขา

 

 


  กลุ่มนโยบายพิเศษ
                                       ๒๖  กันยายน  ๒๕๖๒

curve