พระราชดำริ

1) ในการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ มีกิจกรรมหลายด้านรวมกันอยู่ในบริเวณศูนย์ฯ การปฏิบัติงานร่วมกันของเจ้าหน้าที่จากส่วนราชการต่าง ๆ ตามที่ได้ดำเนินการในช่วงระยะเวลา 2 ปี มีความรุดหน้าและร่วมมือร่วมใจกันดี ซึ่งต่อไปจะได้ใช้เป็นสถานที่สำหรับศึกษาทดสอบถึงวิธีการพัฒนาต่าง ๆ เมื่อได้ผลเป็นประการใดแล้ว ก็จะสาธิตและเผยแพร่ให้เจ้าหน้าที่ของส่วนราชการ เกษตรกร และประชาชนทั่วไป เข้าไป ศึกษาหรือโดยการเผยแพร่ออกไปจะเป็นประโยชน์ทั้งในด้านการ ศึกษาและให้เห็นวิธีการพัฒนาว่าควรกระทำอย่างไร สำหรับเป็นแบบอย่างในการนำไปปฏิบัติคล้ายกับว่าศูนย์ศึกษาการพัฒนานี้เป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิต 2) การก่อสร้างฝายเก็บกักน้ำลำธาร มีประโยชน์ในด้านช่วยให้พื้นที่ใกล้ร่องน้ำมีความชุ่มชื้น ทำให้ป่าไม้บริเวณนั้นเจริญเติบโตดี จึงเห็นควรให้พิจารณาสร้างเพิ่มเติมขึ้นตามความเหมาะสมทั้งในบริเวณพื้นที่พัฒนาป่าไม้ด้วยน้ำชลประทานและพื้นที่ทั่วไป ส่วนระบบแจกจ่ายน้ำจากท่อส่งน้ำของอ่างเก็บน้ำห้วยฮ่องไคร้ 1 ให้เป็นพื้นที่ปลูกป่าทั่วไป ก็ให้พิจารณาขยายขอบเขตต่อไปตามความเหมาะสม 3) ควรพิจารณาจัดพื้นที่ส่วนหนึ่งในเขตพื้นที่พัฒนาป่าไม้ด้วยน้ำชลประทาน ให้เป็นพื้นที่สำหรับการศึกษาการพัฒนาเบ็ดเสร็จ นอกเหนือจากกิจกรรมพัฒนาป่าไม้ด้วยน้ำชลประทานเพียงกิจกรรมเดียว กล่าวคือ - ควรพิจารณากำหนดบริเวณทางด้านทิศตะวันตกถึงแนวถนนและท่อส่งน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยฮ่องไคร้ 2 ทิศตะวันออกถึงแนวถนนและท่อส่งน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยฮ่องไคร้ 1 ทิศเหนือพ้นจากเขตพื้นที่บริเวณที่ทำการศูนย์ฯ และพื้นที่ปลูกมะคาเดเมีย และด้านทิศใต้ให้รวมถึงอ่างเก็บน้ำที่ 4 รวมพื้นที่ประมาณ 500 ไร่ - ควรพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กปิดกั้นร่องน้ำที่เหมาะสม เพื่อเก็บกักน้ำจากพื้นที่ลุ่มน้ำที่ดีและรับน้ำเสริมจากท่อส่งน้ำของอ่างเก็บน้ำห้วยฮ่องไคร้ 1 ได้แก่ อ่างเก็บน้ำที่ 5 และอ่างเก็บน้ำที่ 6 สำหรับบริเวณพื้นที่รับน้ำจากอ่างเก็บน้ำที่ 5 ให้กรมชลประทานและกรมพัฒนาที่ดิน พิจารณากำหนดพื้นที่ทดลองปลูกข้าว โดยอาจเริ่มจากการปลูกข้าวไร่ก่อน และพัฒนาพื้นที่เป็นการปลูกข้าวนาดำแบบขั้นบันได คล้ายกับที่ดำเนินการอยู่ในประเทศอินโดนีเซีย ในภายหลังสวนบริเวณอ่างเก็บน้ำที่ 6 ควรพิจารณาจัดสร้างระบบประปา 3 ตุ่ม เพื่อทดลองเป็นตัวอย่างการจัดหาน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภค - ควรพิจารณากำหนดบริเวณเหนืออ่างเก็บน้ำที่ 3 สำหรับใช้พื้นที่ก่อสร้างโรงเรียนต่อไป - ควรพิจารณาติดตั้งเครื่องสูบน้ำแบบกังหัน ยกระดับน้ำจากท่อส่งน้ำของอ่างเก็บน้ำห้วยฮ่องไคร้ 1 ให้กับพื้นที่พัฒนาป่าไม้ด้วยชลประทาน ในส่วนพื้นที่ป่าบนที่เนินซึ่งไม่สามารถรับน้ำจากระบบส่งน้ำจากฝายเก็บกักน้ำต้นน้ำลำธารได้ และให้พิจารณาขยายแนวส่งน้ำแบบเหมืองแม้วให้ครอบคลุมพื้นที่ให้มากขึ้น โดยพยายามให้ส่งน้ำตามแนวสันเขาและปรับปรุงแก้ไขระดับน้ำในเหมืองแม้วให้มีปริมาณความล้นไม่รุนแรงที่จะเกิดการเซาะดินได้ - ให้อาจารย์พันธุ์เลิศ บูรณศิลปิน กรรมการบริหารศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ฯ พิจารณาปลูกพริกไทยโดยวิธีให้เถาเลื้อยขึ้นกับต้นไม้ตามธรรมชาติ - ให้กรมป่าไม้ พิจารณาปลูกป่าเสริมโดยให้เน้นการปลูกป่า 3 อย่าง และให้พิจารณาจัดหาไม้ผลต่าง ๆ ปลูกแซมในพื้นที่ป่าไม้คล้ายกับบริเวณพื้นที่ข้างถนนที่จะขึ้นไปบ้านหนองหอย ตำบลโป่งแยง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ - ให้กรมประมง พิจารณาพัฒนาแหล่งน้ำประมงบริเวณอ่างเก็บน้ำห้วยฮ่องไคร้ 5 ให้เกิดประโยชน์กับราษฎรในท้องถิ่นให้มากที่สุด และบริหารให้อยู่ในระเบียบของกรมประมงที่ได้กำหนดไว้ ส่วนการขยายการพัฒนาแหล่งประมงในเขตอ่างเก็บน้ำห้วยฮ่องไคร้ 1 และที่ 2 ควรชะลอไว้ก่อน - ให้กรมแผนที่ทหาร ถ่ายภาพทางอากาศบริเวณขอบเขตพื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ เพื่อบันทึกผลความคืบหน้าของการพัฒนาไว้ประกอบการพิจารณาทำงานต่อไป

สถานที่

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ฯ