พระราชดำริ

1.ร่องน้ำตามช่องภูเขาต่าง ๆ ในเขตโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และภูเขาบริเวณใกล้เคียง ซึ่งกรมป่าไม้มีแผนงานจะปลูกสร้างเป็นภูเขาป่า โดยเฉพาะเขาเสวยกะปิ เขารังแร้ง เขากะปุก เขาน้อย เขาทอง เขาบ่อขิง เขาเตาปูน เขาหนอกว้า เขาหุบสบู่ และเขาพุหวาย ควรสร้างฝายเก็บกักน้ำในร่องน้ำตามช่องเขาต่าง ๆ เป็นขั้น ๆ ตามความเหมาะสม โดยใช้วัสดุท้องถิ่น เช่น หิน เพื่อให้น้ำได้มีโอกาสขังอยู่ในร่องน้ำและซึมเข้าไปในดินเพื่อให้เกิดความชุ่มชื้นของดินสองฝั่งร่องน้ำให้นานขึ้น และใช้ท่อไม้ไผ่เจาะรู เพื่อรับน้ำจากเหนือฝายเก็บน้ำดังกล่าว กระจายน้ำไปตามสันเนินสองฝั่งร่องน้ำต่าง ๆ ทำให้สภาพป่าเป็นป่าเปียกอยู่เสมอป้องกันไฟป่าได้ และสนับสนุนโครงการปลูกสร้างภูเขาป่าให้ได้ผลอย่างสมบูรณ์ 2.การปลูกป่าบนภูเขาต่าง ๆ ในพื้นที่โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ ควรดำเนินการโดยวิธีที่เรียกว่า “ป่าเปียก” หรืออาจเรียกว่า “ภูเขาป่า” ก็ได้ แต่ในปัจจุบันฝนตกน้อย จึงจำเป็นต้องจัดสร้างระบบส่งน้ำด้วยวิธีสูบน้ำขึ้นไปพักในบ่อพักน้ำบนภูเขา แล้วทำระบบกระจายน้ำช่วยการปลูกป่าแบบกึ่งถาวร คือประมาณ 3 - 4 ปี เมื่อไม้โตพอสมควรก็จะมีความชุ่มชื้นและจะช่วยดูดความชื้นจากธรรมชาติด้วย จากนั้นจึงย้ายระบบส่งน้ำดังกล่าวไปช่วยพื้นที่ใหม่ต่อไปอีก 3.พื้นที่ที่ควรปลูกป่าเป็นการเร่งด่วนควรเป็นพื้นที่บนภูเขาเพราะถ้าปลูกในที่ราบก็ต้องแย่งชิงกับชาวบ้านและอาจจะถูกตัดทิ้งหรือเผา ดังนั้น ควรวางแผนนำชาวบ้านเข้ามาร่วมปลูกป่าด้วยป่าที่จะให้ชาวบ้านปลูกก็ควรเป็นไม้ใช้สอยที่ให้ชาวบ้านสามารถตัดไปใช้ประโยชน์ได้ เช่น ไม้ไผ่ ฯลฯ พันธุ์ไม้ที่ควรปลูกควรเป็นไม้ที่มีอยู่ตามธรรมชาติ เช่น มะค่า เต็ง รัง ไม้ไผ่ เป็นต้น สำหรับต้นยูคาลิปตัส ถ้าดินพอปลูกไม้ชนิดอื่นได้ก็ไม่ควรปลูกยูคาลิปตัส ถ้าดินเลวมากก็ปลูกยูคาลิปตัสได้

สถานที่

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ